مجله نماوا، سحر عصرآزاد
سریال شبکه مخفی زنان یک سریال طنز تاریخی است که تلاش می‌کند نوری به زوایای نادیده تاریخ معاصر بتاباند که قابلیت تعمیم‌پذیری دارد. مقطعی تعیین‌کننده در سده ۱۳۰۰ شمسی همراه با تغییرات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و شکل گرفتن محافل، احزاب و انجمن‌های زنان که مقابله‌های زیرپوستی را به دنبال داشته و می‌تواند آینه‌ای از زمان حال باشد که با گذر بیش از ۹۰ سال، همچنان در بر همان پاشنه می‌چرخد.
افشین هاشمی پس از تجربیات متعدد در حیطه بازیگری تئاتر، سینما و تلویزیون، وارد حیطه کارگردانی شد و به تناوب فیلم‌هایی را به طور مشترک در گونه‌های مختلف ساخت که «خسته نباشید»، «صدای آهسته»، «گذر موقت»، «خاله قورباغه»، «خداحافظ دختر شیرازی» و «پسران دریا» از آن جمله هستند.
گام نهادن در حیطه سریال‌سازی آنهم در مدیوم شبکه نمایش خانگی می‌تواند چالشی مهم برای او به عنوان یک کارگردان محسوب شود؛ به‌خصوص که طنز و کمدی را محملی برای روایت قصه‌ای نادیده از تاریخ معاصر قرار داده که به قلم محمد رحمانیان براساس ایده‌ای از محسن قرایی شکل گرفته و در نهایت توسط خودش بازنویسی شده است.
به نظر می‌آید کنار هم قرار گرفتن این اسامی با توجه به سابقه خوش آنها در همکاری با یکدیگر، همچنین فهرست کنجکاوی‌برانگیز بازیگران از مهدی هاشمی تا لیلا حاتمی، باران کوثری، سیامک انصاری، شبنم مقدمی، حمید فرخ‌نژاد، امیرحسین رستمی، شقایق دهقان، مونا فرجاد و …، زمینه مناسبی برای انگیزه بخشی به مخاطب برای تماشای قسمت اول سریال ایجاد کرده باشد.
حال با تماشای قسمت اول سریال می‌توان مدعی شد که «شبکه مخفی زنان» شروعی گرم و شیرین و روان داشته است. در عین حالی‌که نویسندگان و کارگردان به شیوه خاص خود تلاش کرده‌اند در ساختار و فرم روایت آشنازدایی کرده و درام را با پیش‌زمینه‌ای مستند آغاز کنند تا تاریخ تبدیل به بهانه‌ای سهل‌الوصول برای شعار و نمایش‌های اغراق آمیز نشود.
به همین واسطه به جای استفاده از یک کپشن بدون توضیح در ابتدای کار؛ (تهران فروردین ۱۳۱۰) به واسطه نریشن طنازانه افشین هاشمی در باب کارکرد (آنچه گذشت) در ابتدای سریال‌ها، به چرایی انتخاب این مقطع زمانی پرداخته می‌شود. مقطعی متأثر از اجباری شدن صدور برگه سجل احوال یا شناسنامه امروزی که تبعات گسترده‌ای در پی داشته و یکی از آنها؛ هویت‌یابی و حضور گسترده زنان به شکل انجمن و حزب و تشکل در جامعه بوده که نیاز به مدیریت غیرمستقیم این تشکل‌ها را به دنبال داشته است.
بخشی از این اطلاعات به شکلی نغز و موجز در لابلای نریشن منعکس شده و بخشی هم طی روند قصه. داستان با معرفی کاراکتر محوری آغاز می‌شود که جذابیت آن؛ ورود به خواب و کابوس شخصیت میرزامحمود زنبورکچی (سیامک انصاری) و محفل خانوادگی او است که نقطه ضعف این مدیرِ کل احصائیه و ثبت احوال را در نداشتن فرزند پسر نشانه‌گذاری می‌کند.
کاشتی که در پایان همین قسمت با اطلاعاتی جدید درباره او، به داشت رسیده و مسئله این کاراکتر را موازی با موضوع محوری یعنی تبعات شناسنامه‌دار شدن افراد؛ به‌خصوص مردان و ثبت همسر/همسران و فرزندان آنها پیش می‌برد که به نوعی چالش بعدی زنبورکچی را برجسته می‌کند.
به این ترتیب بر بستری از رویدادهای تاریخ معاصر، درام متأثر از مسائل جاری در جامعه و مسائل جاری در زندگی شخصی کاراکتر محوری پیش می‌رود و به نظر می‌آید قرار است زنبورکچی بیش از پیش با تبعات این قانون درگیر شده و منافع شخصی او در گرو وظایف و مأموریتش قرار بگیرد.
این همان خواب یا به گفته بهتر طرح و توطئه‌ای است که مدبرالملک (مهدی هاشمی) برای زنبورکچی دیده تا به عنوان یک ماتاهاریِ مذکر با تشکیل کانون بانوان، زنان را جذب سیستم کرده و در ادامه تشکل‌های موازی را از میدان به در کند.
ناگفته پیداست جنس طنز و کمدی که با سبک و سیاق خاص خالقان این سریال قرابت دارد، کمک کرده تا تاریخ به شیوه‌ای متمایز بازخوانی و به‌خصوص واجد لایه‌های تأمل‌برانگیز و تعمیم‌پذیر شود. همین ویژگی است که به سریال این امتیاز را داده که بدون شعار و نمایش مستقیم، نقبی آسیب شناسانه به زیر پوست این سرزمین بزند.
حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی و هویت‌یابی آنها در روند تغییرات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعه در دهه‌های آغازین سده ۱۳۰۰، محور این آسیب شناسی است که به واسطه پیگیری کاراکتر سمپاتیک زنبورکچی؛ با حضور سیامک انصاری که ناخواسته یادآور کاراکترهای طنزِ تاریخی او است، بسط و گسترش می‌یابد.
سازندگان سریال بر این بستر رئال/ تخیلی، از بازخوانی و جانبخشی به شخصیت‌های واقعی شناخته شده غافل نشده‌اند که در همین یک قسمت منجر به تجربه‌ای دلچسب‌تر از نمونه‌های مشابه شده است. نمونه آنهم حضور کاراکتر پروین اعتصامی با بازی باران کوثری است که ترکیبی به اندازه از طنز، جدیت و لطافت هنرمندانه را بدون شعار و لوث شدن جایگاه این شاعره ثبت کرده است.
هنرمندی چندسویه که در نگاه رسمی و فرمایشی، همواره بخشی از زندگی شخصی، اندیشه‌ها و پیچیدگی‌های شخصیتی‌اش در سایه مانده و به نظر می‌آید قرار است در این سریال تصویری ملموس‌تر و نزدیک به واقعیت از او ثبت شود.
«شبکه مخفی زنان» با همین قسمت اول نوید این را می‌دهد که بر بستری درام‌پردازی شده از تاریخ و رویدادهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی معاصر، با طنزی حساب شده و روایتی گرم و روان مخاطب را به شکلی هدفمند با خود همراه کند.
تماشای سریال شبکه مخفی زنان در نماوا
