مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
آنجلین بال، بازیگر ایرلندی در ۱۹۹۱ با بازی در نقش یک خواننده در کمدی موزیکال تحسین‌شده «د کامیتمنتز / تعهدات» به کارگردانی آلن پارکر – که هنوز موفق‌ترین کار او در این عرصه است – نام خود را به‌عنوان یکی از ستاره‌های نوظهور دنیای بازیگری مطرح کرد؛ و در بیش از ۳۰ سال گذشته در حدود ۵۰ پروژه سینمایی و تلویزیونی شامل سریال‌های «حفظ کردن فیث»، «دکتر مارتین» و «بی‌شرم» مقابل دوربین رفته است.
بنابراین باعث تعجب است که بدانیم او در سریال دارایی های مخفی (Hidden Assets) برای اولین بار نقش اصلی یک مجموعه تلویزیونی را بازی کرده است. بال در این سریال جنایی که تولید مشترک ایرلند، بلژیک و کانادا است، در نقش ایمر بِری ظاهر می‌شود، یک کارآگاه اداره شناسایی اموال نامشروع (سی‌ای‌بی) در ایرلند که متوجه می‌شود یک دلال خرده‌پا مواد مخدر، از منبعی به‌ظاهر غیر قابل ردیابی، پول قابل توجهی دریافت کرده است؛ و نه به‌صورت نقدی، بلکه در قالب الماس‌های تراش‌نخورده.
وقتی رد این الماس‌ها به یک بمب‌گذاری در آنتورپ، بلژیک می‌رسد، ایمر راه خود را با کریستیان دو یونگ (وُتر هندریکس)، یک کمیسر پلیس در بلژیک یکی می‌بیند. این دو با هم توطئه‌ای سیاسی را کشف می‌کنند که آن‌ها را در برابر برانیگان‌ها، یک خاندان ثروتمند ایرلندی مرتبط با آنتورپ قرار می‌دهد.
«دارایی‌های مخفی» ترکیبی از یک درام جنایی، توطئه سیاسی و تریلر است و بال در آن نقش مکمل گروهبان کارآگاه بری در سریال «خطر قابل قبول» (۲۰۱۷) را تکرار میکند.
او درباره تکرار نقش این شخصیت می‌گوید: «من قبلاً در آن سریال روی شخصیت ایمر کار کرده بودم؛ بنابراین فقط باید به این فکر می‌کردم که او از آن زمان تا الان چقدر پیش رفته است. وقتی تاریخ شروع تصویربرداری سریال مشخص شد، ذهن من واقعاً درگیر او شد و به طرز شگفت‌انگیزی آن را چالش‌برانگیز دیدم.»
بال ۵۳ ساله که متولد دوبلین است، درباره بازی در نقش اصلی «دارایی‌های مخفی» می‌گوید: «من تقریباً هم‌زمان با “دارایی‌های مخفی” نقش اصلی فیلم کمدی “برش‌های مرگبار” از نتفلیکس را هم بازی کردم. درمورد سینما همیشه این حس را دارم که شما زمان بیشتری برای کار دارید. در تلویزیون وضعیت فرق میکند. نمی‌دانم به این خاطر است که هر روز باید در صحنه‌های زیادی مقابل دوربین بروید یا مسائل دیگر، اما وقتی چیزهای زیادی پیش روی خود می‌بینید یا مثلاً وقتی با یک بیماری همه‌گیر روبرو هستید، احساس می‌کنید خیلی تحت فشار قرار دارید. برای من مطمئناً کار سختی بود. واقعاً باید سر درمی‌آوردم در کجای داستان هستم، بخصوص که سکانس‌ها بر مبنای ترتیب زمانی تصویربرداری نمی‌شد، اما خیلی خوب است تازه‌ترین کار شما چالش‌برانگیزترین کارتان تا به امروز هم باشد. معنایش این است که به‌عنوان یک بازیگر همچنان در حال رشد هستید، هنوز مرتبط هستید یا هنوز کارتان را خوب انجام می‌دهید.»
بال دوست ندارد خود را «بازیگر نقش اصلی» در نظر بگیرد و ترجیح می‌دهد خودش را فقط یکی از بازیگران گروه بازیگری و گروه وسیع‌تر تولید ببیند. او می‌گوید: «از فردی که هر روز صبح شما را از خواب بلند میکند تا کسی که در پایان روز چراغ‌های استودیو را خاموش میکند، همه و همه در تولید یک کار نقش مهمی دارند.»
اما کار بال در سریالی که داستان آن بین ایرلند و بلژیک تقسیم می‌شود، با بازیگران و عوامل مختلف در هر لوکیشن، سخت‌تر بود. او می‌گوید: «احساس می‌کردم واقعاً نیاز دارم آماده باشم. در چنین شرایطی خیلی دشوار است تا حد زیادی متمرکز باشید و به‌عنوان یک بازیگر در مسیر خود قرار بگیرید. به‌عنوان مثال، وتر (هندریکس) روش کار خیلی متفاوتی دارد، ضمن این که ما برای بخش‌های بلژیک یک کارگردان متفاوت و یک گروه تولید متفاوت بلژیکی داشتیم؛ پس نیاز بود انعطاف‌پذیر باشیم و بتوانیم با جریان حرکت کنیم.»
تصویربرداری ابتدا در آنتورپ و اطراف این شهر انجام شد و بعد گروه تولید برای ادامه کار روی سریال شش به غرب ایرلند رفت. در مرحله پیش‌تولید، ایمیل‌ها و پیام‌ها و تصاویر در واتس‌اپ بین اعضای مختلف گروه رد و بدل می‌شد، درحالی‌که تادیوس اوسالیوان، کارگردان اصلی با کادیر فراتی بالجی، کارگردان بلژیکی همکاری می‌کرد.
بال می‌گوید: «تصویربرداری بخش‌های ایرلند درست در پایان پروژه انجام شد که جالب بود، چون در آن زمان یک گروه کاملاً متفاوت روی سریال کار می‌کردند. نکته جالب برای من این است که شما می‌توانید بین زمانی که ایمر در ایرلند است و وقتی او در دفتر پیشرفته وتر در بلژیک است، نوعی ناهمخوانی تعمدی ببینید.»
او ادامه می‌دهد: «تادیوس (اوسالیوان) اپیزود‌های یک، دو و سه را کارگردانی کرد، اما خیلی زود محل تصویربرداری در بلژیک را ترک کرد. او تعدادی از صحنه‌ها را گرفت، اما باید برای کار در ایرلند آماده می‌شد. بعد کادیر (فراتی بالجی) ادامه کار را به عهده گرفت و تعدادی از صحنه‌هایی را کارگردانی کرد که در اپیزود‌های تادیوس بود؛ بنابراین قطعاً نوعی دوگانگی وجود داشت. برای تصویربردارها هم همین‌طور بود. ضمن این که ما نویسندگان شگفت‌انگیزی داشتیم، پیتر مک‌کنا (کین) و مورنا ریگان. آن‌ها واقعاً باید روی داستان و قوس روایی کلی متمرکز می‌شدند.»
این دوگانگی جلو و پشت دوربین، بال را به جایی می‌رساند که «دارایی‌های پنهان» را با بهترین نمونه‌های «نوآر نوردیک» یا «نوآر اسکاندیناویایی» به‌ویژه سریال دانمارکی-سوئدی «پل» مقایسه کند، درحالی‌که همچنین به سریال تریلر فرانسوی «مارپیچ» ادای احترام میکند.
او می‌گوید: «خاطرم هست که “مارپیچ” اولین بار چه زمانی پخش شد. من و پارتنر فرانسوی‌ام وقتی شروع به دیدن آن سریال کردیم که هنوز معروف نشده بود. شکل دادن به شخصیت ایمر با آن ظاهر نه‌چندان تاریک و موهای دم‌اسبی به‌هم‌ریخته، به‌نوعی ادای احترام کوچک من به “مارپیچ” بود.»
بااین‌حال، «دارایی‌های مخفی» به گذشته خود ایمر، زندگی خانوادگی یا تمایلات جنسی او خیلی مشخص نمی‌پردازد، اما بال خودش برای این شخصیت یک پیش‌داستان ساخت.
او به شوخی می‌گوید: «شاید اگر فصل دوم یا سوم ساخته شود، بخشی از آن را ببینید. فعلاً فقط آن را در ذهن خودم نگه می‌دارم. حتی نویسندگان هم واقعاً نمی‌دانند، اما می‌دانم هدف ایمر رسیدن به حقیقت و به دام انداختن آدم‌های بد است. انرژی او به‌قدری تزلزل‌ناپذیر است که برای رسیدن به نتیجه نهایی همه‌چیز خود را می‌گذارد و من از این واقعیت خوشم آمد که شما واقعاً نمی‌بینید او در خانه چه میکند. این بخشی از داستان او نبود. واقعاً احساس کردم که می‌توانم به پیتر (مک‌کنا) و مورنا (ریگان) اعتماد کنم.»
بال همچنین از این نکته لذت برد که بخش زیادی از شخصیت‌پردازی‌ها در «دارایی‌های پنهان» در کلماتی که به زبان نمی‌آید و مکث‌های بین دیالوگ‌ها صورت می‌گیرد و سریال ترجیح می‌دهد بجای تمرکز روی پیش‌داستان، روی موضوعاتی که در دل داستان روی می‌دهد، برای مثال سیاست‌های شرکتی و فساد تمرکز کند.
بال می‌گوید: «جالب این است که سربازان پیاده این آدم‌ها گلوله می‌خورند یا مورد حمله قرار می‌گیرند، اما خود آن‌ها در قلعه‌های طلاکاری شده خود نشسته‌اند و می‌توانند زیر بار هیچ‌چیز نروند. به نظرم یک ایده واقعاً عالی بود و این نکته را هم دوست داشتم که ایمر ابایی ندارد خودش گاهی اوقات قانون را دور بزند. او زود تسلیم نمی‌شود و مطیع و بله‌قربان‌گو نیست، ضمن این که حس شوخ‌طبعی دارد.»
وقتی تحقیقات ایمر درباره یک خلاف‌کار محلی، او را به کشف تعدادی الماس و ارتباط آن با آنتورپ سوق می‌دهد، جایی که پلیس محلی پس از یک بمب‌گذاری در حالت آماده‌باش قرار داده است، راهی سفری کوتاه به بلژیک می‌شود، جایی که ناگزیر با کریستیان دو یونگ یک گروه دونفری تشکیل می‌دهند.
به‌طور طبیعی، رابطه این دو فراز و نشیب‌های خودش را دارد و هر دو در لحظه‌هایی همدیگر را عصبی می‌کنند، به‌ویژه زمانی که کریستیان، محل کار ایمر را «جایی برای حسابداران» توصیف میکند.
بال می‌گوید: «نوع ارتباط و تعامل این دو شخصیت جالب است. در ادامه به نقطه‌ای رسیدیم که تعدادی از نزدیکان می‌گفتند ایمر و کریستیان می‌توانند رابطه گرم‌تر و شخصی‌تری با هم داشته باشند، اما به نظر من خوب است که رابطه آن‌ها کمتر چنین حالتی دارد.»
بال از کار کردن در سریال خیلی لذت برد و به شخصیت خود به‌عنوان «نسخه زنانه و ایرلندی ستوان کلمبو» نگاه میکند. او در عین حال کریستیان را با آن سبیل به یک «پلیس دهه هفتادی» تشبیه میکند و می‌گوید: «این دو به لحاظ تمایل برای رسیدن به حقیقت شخصیت‌های مشابه دارند و از این که بعضی وقت‌ها قانون را بپیچانند ترسی ندارند.»
بال برای این که بهتر در نقش ایمر آماده شود از یک کارمند سابق سی‌ای‌بی مشاوره گرفت و درمورد نقش‌های مختلف افراد در این آژانس بحث کرد. اداره شناسایی اموال نامشروع (یا همان سی‌ای‌بی) در ۱۹۹۶ پس از قتل کارآگاه جری مک‌کیب و ورونیکا گرین روزنامه‌نگار، با هدف مقابله با فعالیت‌های مجرمانه از طریق توقیف دارایی‌های به‌دست‌آمده حاصل از اقدامات غیر قانونی مانند قاچاق مواد مخدر، سرقت، کلاه‌برداری و پول‌شویی راه‌اندازی شد.
بال می‌گوید: «من قبلاً درمورد ایمر، زمانی که کارآگاه پلیس بود، تحقیق کرده بودم. سؤال این بود که فردی مانند او چه می‌شود پلیس را ترک کند و به سی‌ای‌بی برود، در سال چقدر درآمد دارد، چه ماشینی سوار می‌شود و چه لباس‌هایی می‌خرد.»
همه این ملاحظات به بال کمک کرد تصویری از شخصیت خود در سریال بسازد و این کار را با استفاده از تصاویر لباس‌ها، مدل‌های مو و جواهرات که افراد در وبسایت پینترست به اشتراک گذاشته بودند، انجام داد. بازیگر می‌گوید: «سفر من با ایمر از اینجا شروع شد و بعد مسلماً با کارگردان، نویسندگان و طراحان گریم و مو صحبت کردم.»
با این که بال سال‌هاست بازیگری میکند، اما هنوز خیلی‌ها او را به‌واسطه نقش نمادینش در «د کامیتمنتز» می‌شناسند. او اذعان میکند ۳۲ سال وقتی فیلم آلن پارکر اکران شد، یک‌شبه به شهرت رسید و حالا از این که طرفداران آن فیلم کالت هنوز او را به یاد دارند بسیار خوشحال است.
او می‌گوید: «”د کامیتمنتز” در دوبلین خیلی نمادین بود. خیلی از هم‌نسل‌های من، همچنان من را با نقش ایملدا کوئرک می‌شناسند. جالب است یک روز در انیس مشغول تصویربرداری “دارایی‌های پنهان” بودیم و یکی از دوستان پیش من آمده بود. موهایم دم اسبی بود، ماسک زده بودم و عینک آفتابی داشتم. گوشه‌ای ایستاده بودیم و به چیزی نگاه می‌کردیم که یک نفر به من نزدیک شد و گفت: “صبر کن ببینم، تو در د کامیتمنتز بازی نکردی؟»
حالا بعد از بیش از سه دهه کار در صنعت، بال احساس میکند فرصت دارد در توسعه شخصیت‌هایی که قرار است نقش آن‌ها را بازی میکند، مشارکت داشته باشد. او می‌گوید: «واقعاً احساس می‌کنم راه‌ها را پیدا کرده‌ام. خیلی وقت است در این صنعت کار می‌کنم. وقتی تازه وارد یک حرفه می‌شوید، همان کاری را انجام می‌دهید که دیگران به شما می‌گویند و باید در جایی بایستید که به شما می‌گویند. حالا دوست دارم فکر کنم که این به‌نوعی یک رابطه مشترک است؛ و در خیلی از مواقع طراحان واقعاً مشتاق شنیدن دیدگاه شما هستند، چون شما هستید که شخصیت را برای آن‌ها شکل می‌دهید. ممکن است به نکته‌ای فکر نکرده باشند و بگویند: “ایده خیلی خوبی است.” یک طراح خوب این کار را میکند.»
ضمن این که بال باور دارد حالا زمان خوبی برای شخصیت‌های زن روی پرده یا صفحه است و دیگر در فیلم‌ها و سریال‌ها به زنان صرفاً به‌عنوان «کالاهای جنسی» نگاه نمی‌شود. به همین منوال، او معتقد است این روزها زنان مسن‌تر فرصت‌های بیشتری برای بازی در نقش‌هایی دارند که شاید زمانی فقط برای بازیگران جوان‌تر در نظر گرفته می‌شد.
او می‌گوید: «خوشبختانه دیگر همه‌چیز واقعاً به تصویر یا جوانی مربوط نمی‌شود. البته هنوز راه زیادی در پیش است، اما نگرش‌ها روزبه‌روز بیشتر تغییر میکند. برای من و تماشاگران جالب‌تر است که زنان آن‌قدر شجاع باشند که از نشان دادن زگیل یا دیگر عیوب ظاهری خود نترسند. این چیزی است که مردم حالا می‌خواهند. گذشت آن روزهایی که واقعاً می‌توانستید یک تماشاگر را دست کم بگیرید، حتی در برنامه‌های تلویزیونی واقع‌نما هم نمی‌توانید این کار را بکنید. مردم این روزها به همه‌چیز دقت می‌کنند و اگر برای آن‌ها برنامه‌ای بسازید که به واقعیت نزدیک نباشد، تمایلی به دیدن آن ندارند.»
«دارایی‌های مخفی» اولین بار نوامبر ۲۰۲۱ در شبکه آرتی‌ای ایرلند پخش شد، بعد در ژانویه ۲۰۲۲ در بی‌بی‌سی چهار بریتانیا روی آنتن رفت و سپس در ایکورن ایالات متحده به نمایش درآمد.
منبع: دراما کوارترلی، ساندی ورلد
تماشای سریال دارایی های مخفی در نماوا
