مجله نماوا، نیما بهدادی مهر
باران کوثری همواره تداعی‌گر دختران پرشر و شور و حاضرجواب است. اگرچه در کارنامه بازیگری او ایفای نقش دختران درونگرا نیز دیده می‌شود، اما شمایل تثبیت شده از او بیش از هرچیز یادآور شور وافر و هیجان بالا در تقابل با محدودیت‌های عرفی است. این نکته بدین معناست که بخش غالبی از کارنامه این بازیگر با نقش هایی پر شده که در مرز تنش و جدل با قواعد عرفی قرار داشته اند و سیمایی از مبارزه، نترسی، جسارت و رفتارهای فراعرفی را از این بازیگر در ذهن مخاطبان جای داده است. به بهانه شمایل فکنی‌های باران کوثری در سریال «شبکه مخفی زنان» نگاهی به چند نقش منتخب از کارنامه سینمایی او داشته ام.
اسما – «جان دار»: مستاصل در انتخاب
اسما دختری آرام است که در شب عروسی خود دچار یک اتفاق ناخواسته می‌شود و زندگی زناشویی او تحت‌الشعاع آن اتفاق قرار می‌گیرد. شمایل او پس از این اتفاق قرار است در ذهن مخاطبان به عنوان دختری فداکار یا مستقل جا بیفتد اما نه تنها مخاطبان بلکه مادر او نیز نمی‌تواند این حجم از استیصال و تردید در تصمیم‌گیری را درک کند. باران کوثری در نمایش متعادل تردید و استیصال شخصیت اسما نسبتا موفق است.
ستاره – «عصبانی نیستم»: عشق بدفرجام
ستاره نه تنها برای دختران که حتی برای پسران نیز تصویری آشنا دارد. دختری است در بند عشق که دختران مشابه او بسیار در جامعه وجود دارند و احوالاتی از جنس همانچه میان او و نوید بوده، غالب دختران ایرانی نیز تجربه کرده‌اند به همین علت درک ستاره برای این گروه از دختران ساده است. از سوی دیگر ستاره برای پسران نیز شناخته شده است؛ چرا که پسرانی از جنس نوید در این جامعه بسیار بوده‌اند و این پسران نیز یک شازده خانم همانند ستاره در ذهن خود و سپس در واقعیت زندگی داشته اند. در بینابین این نگرش دووجهی به ستاره است که شخصیت او به نمادی از شوربختی و تلخکامی بدل می‌شود. شوربختی دختری که عشقی نافرجام را تجربه می‌کند و در کوره راه عشق، هم پدر خود را به تیر عاشق، کشته می‌بیند و هم به جای اینکه تاج خوشبختی بر سر نوید بنهد مجبور است دار مکافات را برای او برپا سازد.
آوا – «من مادر هستم»: قربانی اعتماد
شخصیت آوا در فیلم «من مادر هستم» بسیار برای جامعه ایران آشناست. به واقع همگی‌مان ردی آشنا از چنین دختری را در متن جاری زندگی واقعی دیده‌ایم و روایتی از رفتن آواهای جامعه مان به پرتگاه اعتمادهای کورکورانه را به گوش شنیده‌ایم. اما داستان آوا تلخی و گزندگی خاصی را به رخ می‌کشد. به خصوص برای دختران این جامعه که سرمایه عفت خود را در تاراج اعتمادها و رفاقت های نابه جا بر باد رفته می‌بینند و شمایلی ویران از درون و برون بر خود هموار می‌سازند.
آوا از گزنده‌ترین شخصیت‌های زنی است که سینمای اجتماعی ایران از داستان زندگی او پرده‌برداری کرده و تلنگری از فرجام اعتمادهای سست و بی‌اساس را نشان جوانان می‌دهد.
شیرین – «دایره زنگی»: دزدی در پوشش اغواگری
فیلم «دایره زنگی» یکی از بهترین تصویرسازی‌های زنانه براساس کهن‌الگوی زن اغواگر را در سینمای ایران به یادگار می‌گذارد. البته شخصیت شیرین در این فیلم از اساس یک فمه فتال نیست و حتی داده های درام نیز او را در چنین جایگاهی نمی‌نمایاند اما چنین زنی می‌تواند در پوششی از اغواگری، نمایش معصومیت یا ارائه تصویری مظلوم از خود، زمینه و فرصت مناسب برای اجرای نقشه‌های سرقت را فراهم سازد. شیرین از جمله شخصیت‌های زن تبهکار در سینمای ایران است که سناریو به خوبی او را در کانون اتفاقات به عنوان یک زنجیره وصل قرار می‌دهد.
سیمین – «توفیق اجباری»: فنون همسرداری در متن شهرت
زیستن با سوپراستارهای سینمایی و ورزشی برای خود قواعدی دارد و زنی که پای به زندگی چنین افرادی می نهد باید تاب حاشیه ها را داشته و از فنون همسرداری در متن شهرت آگاه باشد. شخصیت سیمین در فیلم توفیق اجباری چنین موقعیتی دارد. او همسر محمدرضا گلزار سوپراستار سینماست اما پس از چندی نمی تواند میزان بالایی از توجه دختران جوان و مردم به شوهرش را تاب بیاورد و از او جدا می شود با این وجود همچنان مهر او را در دل دارد و تلاش می کند تا به طریقی با او بر بخورد. فیلم توفیق اجباری داستان آشنای زیستن مردان و زنان در جامعه ایرانی را به سان حکایت تام و جری می بیند و از طریق روایت برشی کوتاه و نمادین از زندگی محمدرضا گلزار و سیمین، ارجاعاتی به آشوب های زیستی سوپراستارها داشته باشد.
پروین اعتصامی و …. – «شبکه مخفی زنان»: قدرت ایجاد تفاوت در شمایل فکنی زنان
حضور باران کوثری در سریال «شبکه مخفی زنان» با توجه به ظرفیت‌های متعادل این بازیگر در ایفای نقش‌های زنانه مختلف و متفاوت هوشمندانه و هدفمند صورت گرفته است. اگرچه از میان چند نقشی که او در این سریال ایفا کرده، طمانینه و آرامش شکوهمند شخصیت فرهیخته ای چون پروین اعتصامی به خوبی از سوی باران کوثری در همان حضور کوتاه چند دقیقه‌ای قابل باور شد و به فهرستی از حضورهای چنددقیقه ای ماندگار از بازیگران سینمایی و تلویزیونی اضافه شد. کوثری برای ایفای نقش پروین اعتصامی به اندازه و آراسته سخن می‌گوید، بسیار موقر می‌نشیند و رفتار می‌کند و همچون یک زن ادیب و نکته‌سنج از زمانه می‌گوید و نقدی هم به فضای ضدزنانه می‌کند.
