مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
سریال گروه اسرارآمیز بندیکت» (The Mysterious Benedict Society) که فصل اول آن ژوئن تا اوت ۲۰۲۱ از دیزنی پلاس پخش شد، یکی از پروژه‌های تلویزیونی اورجینال قابل توجه این استریمر، خارج از فرنچایز عظیم مارول و «جنگ ستارگان» است… اما نه به این معنا که منبع ندارد.
سریال بر مبنای مجموعه کتاب‌های پرفروش ترنتون لی استوارت ساخته شده است که مخاطبان اصلی آن بچه‌های هشت تا ۱۲ ساله هستند. استوارت اولین کتاب «گروه اسرارآمیز بندیکت» را در سال ۲۰۰۷ منتشر کرد، به این معنی که خوانندگان اصلی این کتاب‌ها حالا بزرگسال هستند و حتی شاید پدر یا مادر باشند.
سریالی که حالا پیش روی تماشاگران قرار دارد، بیش از یک دهه در تب و تاب تولید بود تا این که فیل هی و مت مانفردی که قبلاً به‌عنوان نویسنده در فیلم «ایان فلاکس» و سری فیلم‌های «سواری با هم» با هم کار کرده بودند، در ۲۰۱۷ به پروژه ملحق شدند تا در مقام سازنده «گروه اسرارآمیز بندیکت» را به سرانجام برسانند.
مانفردی می‌گوید: «وقتی پروژه به ما پیشنهاد شد، با مجموعه کتاب‌های استوارت آشنا بودیم. اولین کتاب را خواندیم و عاشق آن شدیم.» مهم‌ترین نمونه این عشق زمانی رخ داد که خود استوارت به‌عنوان تهیه‌کننده مشاور سریال، قرارداد امضا کرد. اقتباس‌های سینمایی از چند کتاب دیگر مربوط به اواسط دهه ۲۰۰۰ که مخاطبان دوره متوسط را نشانه می‌روند، به‌ویژه سری کتاب‌های «پرسی جکسون و المپ‌نشینان»، به دلیل لحاظ نکردن نظر نویسندگان درمورد اقتباس، تنها در حد نام بودند و در آن‌ها نشانی از اصل داستان‌ها نبود.
هی می‌گوید: «ما از همان مراحل اول کار درمورد اقتباس با استوارت صحبت کردیم و با او آشنا شدیم. با ادامه کار، او متن تمام اپیزود‌ها را خواند و نسخه‌های تصویربرداری‌شده را دید… و هر زمان که ایده‌ای به ذهنش می‌رسید، بدیهی بود خیلی چیزها به ما یادآوری می‌شد… و برای ما خیلی مهم بود او راضی باشد و کار را دوست داشته باشد.»
زبان اطلاعات نادرست
«گروه اسرارآمیز بندیکت» درباره آقای بندیکت (تونی هیل) است، دانشمندی در یک جهان موازی که کاملاً اعتقاد دارد اضطراب فزاینده جهان موسوم به «وضعیت اضطراری»، درواقع نتیجه ارگانیک سیاست اجتماعی نیست، بلکه توسط فردی خارج از دولت رهبری می‌شود. پیام‌های غیر مستقیم درباره «وضعیت اضطراری» در رسانه‌ها منتشر می‌شود و بزرگسالان این پیام‌ها را به‌عنوان واقعیت پذیرفته‌اند. بچهها به‌طور طبیعی کنجکاوتر هستند و گاهی اوقات در تقابل با پذیرش اقتدار و سرنوشت قرار دارند.
آقای بندیکت دو دستیار فوق‌العاده توانا – روندا کازامبه (مامی‌یا بوآفو) و شماره ۲ (کریستن شال) دارد – اما او برای نفوذ به مؤسسه آموزشی که پیام‌ها درباره «وضعیت اضطراری» از آن سرچشمه می‌گیرد، به چند کودک نیاز دارد.
او پس از یک سری آزمون‌های دشوار تیمی متشکل از چهار یتیم بسیار باهوش برای نفوذ و پیدا کردن فرد مسئول تشکیل می‌دهد. رنارد «رینی» مولدون (میستیک اینشو) توانایی مثال‌زدنی در حل پازل دارد؛ جرج «استیکی» واشنگتن (ست کار) قهرمان مسابقه‌های اطلاعات عمومی است؛ کیت ودرال (امی دی‌الیورا) در کارهای مهندسی و هواشناسی بسیار خبره است و کنستانس کنترر (مارتا کسلر) به لحاظ اجتماعی یک شورشی است که برای به کار بردن درست غرایز حقیقت‌جوی خود به یک هدف نیاز دارد. این مأموریت نه‌تنها آزمونی برای مهارت‌های بچه‌هاست، بلکه توان آن‌ها برای مقاومت در برابر پیام‌های غیر مستقیم را نیز آزمایش می‌کند. عنوان سریال برگرفته از نام تیمی است که گروه برای خود انتخاب می‌کند.
اگرچه عناصر ماجراجویی سریال به‌وضوح بچه‌های در آستانه نوجوانی را نشانه می‌رود، اما هاله سیاسی داستان قطعاً برای بزرگسالانی که این مجموعه رمان‌ها را نخوانده‌اند نیز جذابیت دارد. هی می‌گوید: «کتاب استوارت به نظر پیشگو می‌آید. متن کپی‌رایت را دوباره بررسی کردم چون به نظر می‌رسید مضامین داستان بسیار طنین‌انداز و مرتبط با امروز هستند.» این مضمون به مأموریت کودکان عمق و فوریت می‌دهد. بزرگسالان فوراً سیاست فعلی در این جهان موازی را تشخیص می‌دهند که در آن زبان «وضعیت اضطراری» زبان اطلاعات نادرست است.
بچهها نیز تحت تأثیر وضعیت سیاسی اطراف خود قرار دارند و این مسئله باعث می‌شود با داستان «گروه اسرارآمیز بندیکت» ارتباط برقرار کنند. هی می‌گوید: «ما بچه‌هایی داریم که اعتقاد دارند آنچه در گذشته نزدیک تجربه کردند، موجی بی‌امان از اضطراب بود. حالا ما چگونه می‌توانیم به ته آن برسیم و راه‌هایی برای مقابله با آن پیدا کنیم؟»
او ادامه می‌دهد: «من فکر می‌کنم پیام سریال به‌نوعی حرکت به سمت حقیقت و یافتن حقیقت و خطاب قرار دادن دیگران با مراقبت، همدلی و مهربانی است و این مضامین یکی شدند تا بستر چیزی باشند که ما فکر می‌کنیم موضوع سریال است.» اگرچه برخی ممکن است با ایده یک جهان موازی دیستوپیایی به‌عنوان یک سرگرمی واقع‌گریزانه، بخصوص برای بچهها راحت نباشند، اما در مأموریت بچه‌های سریال امید و راه حل وجود دارد و تماشاگران به‌طور طبیعی از پیروزی آقای بندیکت و تیم او بر شر طرفداری می‌کنند.
جان بخشیدن به جهان موازی استون‌تاون و پیرامون آن که از تخیل استوارت می‌آید، چالش‌های متعددی برای هی و مانفردی ایجاد کرد. تصویربرداری هشت اپیزود یک ساعته در دوران همه‌گیری، پیچیدگی قابل توجهی به پروژه اضافه کرد.
هی می‌گوید: «ما در ونکوور تیم فوق‌العاده‌ای به رهبری گریس گیلروی، یکی از تهیه‌کنندگان پروژه داشتیم، همچنین تعهد کاری بازیگران و عوامل تولید که برای حفظ امنیت و سلامت همدیگر و پیروی از پروتکل‌های بهداشتی تلاش زیادی کردند. وقتی در چنین شرایطی تصویربرداری می‌کنید، انگار هر روز یک هدیه به شما می‌دهند؛ واقعاً به همه متکی هستید. تک‌تک اعضای گروه بازیگری و عوامل تولید باید هوشیار باشند و درمورد این پروژه همین‌طور بود.»
مانع دیگر تطبیق دادن تصورات تماشاگران و تصویرسازی‌های رمان‌ها با صفحه نمایش بود. هی می‌گوید: «من حال و هوای گوتیک یا ویکتوریایی را کمی بیشتر از آنچه هست تصور کردم؛ تا حدی به این دلیل که با مضامین مورد نظر ما همخوانی بیشتری داشت و تا حدی به این دلیل که فکر می‌کردیم خیلی چیزهای دیگر، آن چشم‌انداز بصری را کاوش کرده‌اند. ما این ایده را مبنا قرار دادیم که می‌توان داستان را در دهه ۱۹۶۰، به‌نوعی شبیه حال و هوای نوگرای اروپا که در آن همه‌چیز بسیار سازمان‌یافته و رسمی است، روایت کرد.»
مبارزه با شر در سطح اجتماعی
منظور از چیزهای دیگر که «یک چشم‌انداز ویکتوریایی» را کاوش کرده‌اند، اقتباس تلویزیونی نتفلیکس از «مجموعه حوادث ناگوار» است. بیشتر تماشاگران بزرگسال که تازه شروع به دیدن «گروه اسرارآمیز بندیکت» کرده‌اند احتمالاً این مقایسه را انجام خواهند داد، چرا که هر دو سریال حول محور بچه‌های یتیم می‌چرخند که در یک جهان موازی دیستوپیایی با شروران بزرگسال عجیب و غریب مبارزه می‌کنند. بااین‌حال، دو اپیزود اول «گروه اسرارآمیز بندیکت» مشخص می‌کند شخصیت‌های اصلی در سطح اجتماعی با شر مبارزه می‌کنند.
ازقضا تونی هیل مستقیماً با دو سریال ارتباط دارد. او در «مجموعه حوادث ناگوار» نقش جروم اسکوالور را بازی کرد و درنهایت گزینه اول برای بازی در نقش اصلی «گروه اسرارآمیز بندیکت» بود.
مانفردی می‌گوید: «ما از طرفداران پر و پا قرص تونی بودیم. هر نقشی که او بازی می‌کند به یک نماد تبدیل می‌شود. او خیلی بامزه است و با مهربانی، هوش و حس دلسوزی خود تمام خصوصیات مورد نظر را داشت.» هی اضافه می‌کند: «این شخصیت در کتاب به‌طور منطقی تا حدی مسن‌تر است؛ بیشتر به یک پدربزرگ عمل‌گرا شباهت دارد تا یک پدر.»
آقای بندیکت در سریال همچنان یک شخصیت عجیب و غریب است، دچار حمله صرعی می‌شود و در اصلاح اشتباهات دنیای خود، خستگی‌ناپذیر به نظر می‌رسد. تماشاگر در پایان اپیزود دوم متوجه می‌شود هیل نقش دو شخصیت را بازی می‌کند: آقای بندیکت و ال. پی. کرتن، شخصیت شرور سریال.
مانفردی می‌گوید: «ما همیشه آن را یک نقش دوگانه می‌دیدیم و به همین دلیل است کسی که به‌اندازه تونی همه‌کاره است، برای ما خیلی جذاب بود.» خوانندگان رمان می‌دانند آقای بندیکت و آقای کرتن برادران دوقلو هستند. هیل در شروع سریال آقای بندیکت را خیلی تأثیرگذار به تماشاگر معرفی می‌کند و وقتی اولین بار او را در نقش آقای کرتن می‌بینیم، چالش برای کشف این شخصیت آغاز می‌شود.
در کنار طراحی دکور و لباس‌های قدیمی که کاترین ادر برای شخصیت‌های سریال طراحی کرد، انتخاب بازیگران نیز «گروه اسرارآمیز بندیکت» را تا زیادی از سریال‌های دیگر متمایز می‌کند. رینی، استیکی، کیت و کنستانس در کتاب‌ها شخصیت‌هایی هستند که نه‌تنها با هوش خود بلکه به خاطر حس ذاتی که در یک دنیای نامشخص نسبت به حقیقت دارند تعریف می‌شوند. مانفردی می‌گوید: «وقتی در حال انتخاب بازیگران شخصیت‌های کودک سریال بودیم، برایمان مهم بود بچه‌هایی را انتخاب کنیم که به‌نوعی بلوغ، درک یا جدیت آدم‌های بزرگسال را تداعی کنند.»
توجه به تنوع نژادی شخصیت‌ها و بازیگران
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های کتاب‌های استوارت تنوع و گوناگونی نژادی شخصیت‌های آن است. در اقتباس تلویزیونی «مجموعه حوادث ناگوار»، از بازیگران با نژادهای مختلف برای ایجاد موازنه با شخصیت‌های اصلی سفیدپوست که لمونی اسنیکت (دنیل هندلر) توصیف می‌کند، استفاده شد. اپیزود اول «گروه اسرارآمیز بندیکت» این کار را با معرفی رینی به‌عنوان یک پسربچه لاتین که زبان تامیل را از معلم خود خانم پرومال (جیا ساندو) یاد گرفته است، انجام می‌دهد.
هی می‌گوید: «ما در کل روند تولید واقعاً به مسئله تنوع نژادی شخصیت‌ها و بازیگران توجه داشتیم. امیدوار بودیم یک رینی و استیکی با نژاد متفاوت پیدا کنیم… می‌خواستیم نقش استیکی را یک بازیگر آفریقایی-آمریکایی بازی کند.» اگرچه تعصب نژادی در دنیای استون‌تاون کمی متفاوت با دنیای ما عمل می‌کند، هیچ‌کدام از شخصیت‌ها از دیگرانی که شبیه آن‌ها هستند جدا نیستند.
اصل و نسب یکی از بچه‌های داستان در فرایند تولید سریال به شکل غیر عمدی تغییر کرد. مانفردی می‌گوید: «کنستانس کنترر در کتاب، روس نیست، اما وقتی ما تست بازیگری مارتا را دیدیم، او بخش‌هایی از این شخصیت را برای ما روشن کرد و ناگهان دیگر نتوانستیم او را به شکل دیگری ببینیم.» با وجود این تغییر لهجه، طرفداران باید مطمئن باشند کنستانس همچنان همان دختر کوچک لجوج و سرسخت است که خوانندگان می‌شناسند و دوست دارند.
این نگاه در انتخاب بازیگران شخصیت‌های بزرگسال سریال نیز وجود داشت. هی می‌گوید: «شخصیت روندا کازمبه بخش بزرگی از کتاب و سریال است، حتی به‌نوعی در سریال حضور بیشتری دارد؛ بنابراین پیدا کردن مامی‌یا بوآفو برای بازی در این نقش یک موهبت بود، ضمن این که می‌خواستیم واقعاً دنیایی بسازیم که بازتاب دنیای اطراف ما باشد.»
برای رسیدن این هدف، لازم بود شکل قصه‌گویی تغییر کند. در رمان، وقتی بچهها به موسسه اسرارآمیز در جزیره می‌رسند، تمام ماجرا حول محور آن‌ها می‌چرخد. مانفردی می‌گوید: «برای ما مهم بود بزرگ‌ترها را درگیر نگه داریم، یک نوع خط داستانی موازی ایجاد کنیم تا با بچهها و بزرگسالان پیش برود و آن‌ها در طول مسیر از یکدیگر بیاموزند و راز را با هم حل کنند.»
مجموعه «گروه اسرارآمیز بندیکت» درمجموع شامل سه کتاب به‌اضافه یک پیش‌درآمد درباره آقای بندیکت است. سریال در سپتامبر ۲۰۲۱ برای فصل دوم تمدید شد و قرار است سپتامبر امسال پخش شود. چیزی که هست سرنوشت سریال از دست هی و مانفردی خارج شده است. تبلیغات شفاهی آنلاین و آفلاین کار را پیش می‌برد و حالا باید دید این سفر تا کجا ادامه دارد.
منبع: دن آف گیک (آماندا ری پرسکات)
تماشای سریال گروه اسرارآمیز بندیکت در نماوا
