مجله نماوا، عباس اقلامی

روزگاری بود که آن‌چه بیشتر مطرح می‌شد حقوق انسان بود در میان حقوق تمام موجودات زنده. از طبیعت تا حیات‌وحش کمتر جایی سخنی به میان می‌آمد. این انسان بود که به راحتی طبیعت را بی‌جان می‌کرد و هر حیوانی را به کام مرگ می‌کشید برای نفع و رونق اقتصادی خودش. هنوز هم دور گردون برای انسان بر همین مدار می‌گردد. اما یک چیزهایی هم حالا فرق کرده است. حالا دیگر به حقوق حیوانات اهمیت داده می‌شود. بی‌جان کردن جاندار و آزار جسمی امری نکوهیده به شمار می‌آید و این دیگر انسان و حیوان هم ندارد.

اما هنوز هستند مشاغل و گروه‌های تولیدی که برای آزمایش‌های بالینی محصولات خود حیوانات را ابزار آزمایش کرده‌اند و به گونه‌ای از این موجودات زنده بهره‌کشی می‌کنند که گویی با چوب خشک بی‌جانی سروکار دارند.

«رالف را نجات دهید» یک ماکیومنتری کوتاه در قالب انیمیشن برای پرداختن به همین آسیب است. آسیبی که از فقدان اخلاق حرفه‌ای در تجارت و تولید ناشی می‌شود. در این فیلم از زبان یک خرگوش آزمایشگاهی با بلاهایی که سر این قبیل حیوانات در آزمایشگاه‌ها می‌آید آشنا می‌شویم. آن هم آزمایشگاهی برای تولید لوازم آرایشی و زیبایی. اگر تا پیش‌ترها دغدغه و نگرانی از سرنوشت موش‌ها و خرگوش‌های آزمایشگاهی در راه تولید دارو و کشف بیماری‌ها بود که البته آنجا شاید با هزاران توجیه و زمینه‌سازی، این استفاده به گونه‌ای بازتاب داده می‌شد که غیرقابل اجتناب است و راهی برای نجات نوع بشر، اما به نظر می‌رسد بهره‌کشی از حیوانات در آزمایشگاه‌های تولید لوازم آرایشی و بهداشتی کمترین توجیه را داشته باشد و قطعا انسان مدعی دانش و کشف راه‌های تازه برای هر چیز در دنیای تجارت و علمِ امروز می‌تواند به راه‌هایی اندیشه کند که به محصولات جدید برسد بی‌آنکه جانداری را شکنجه دهد و آزار برساند، بی‌آنکه جانداری را با مرگ تدریجی مواجه کند.

«رالف را نجات دهید» با بهره‌گیری از ترکیبی از انیمیشن و ماکیومنتری تلاش دارد تا حرف خود را کوتاه و گویا بیان کند. از زبان خرگوشی به نام رالف در روایتی دردآور و تاسف‌بار سرگذشت این قبیل حیوانات را در آزمایشگاه‌ها می‌بینیم که نسل در نسل با مرگ تدریجی روبرو هستند و زیستنی با درد را تجربه می‌کنند. تاسف‌برانگیزتر از تمام سکانس‌های فیلم آنجاهایی است که می‌بینیم انگار رالف این سرنوشت را به عنوان سرنوشتی محتوم پذیرفته است و انگار این پذیرش از سرناچاری، پیشانی‌نوشت تمام جاندارانی است که خود را اسیر دست گروهی می‌بینند که جاه‌طلبی و فزون‌خواهی آنها حد و مرزی ندارد و برای همه چیز توجیه زیبایی در آستین دارند.

تجارتِ دور از اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت اجتماعیِ امروزِ این گروه از تولیدکنندگان بزرگ با توان مالی بالا، که می‌توانند همه چیز و حتی اخلاق را هم مهار بزنند، با شعارهای زیبا و فریبنده‌ای همراه است. امروز این گروه به نام زیبایی، حیوان‌ها را به مسلخ می‌برند. راهی و تجارتی که اگر مهارِ اخلاق به آن نخورد معلوم نیست با توان خلق دلایل زیبا و راه‌های زیبا کشتن که دارد، سر از کجا در خواهد آورد.

«رالف را نجات دهید» نه تنها به دنبال یافتن راهی برای نجات رالف‌هاست، بلکه در لایه‌های زیرین، فیلم هشداری برای نجات بشر است از چاله‌های بزرگ بی‌اخلاقی. تلاشی کوتاه است برای احیای حقوق حیوانات در تداوم حقوق انسان. فیلم برای انسان و حیوان یک خواسته دارد. احترام به حق زندگی کردن.

تماشای این مستند در نماوا