مجله نماوا: در آخرین قسمت از سری ویدیوهای بررسی دهه به دهه‌ی سینمای بعد از انقلاب، به دهه‌ی نود می‌رسیم؛ مقطعی که سینمای ایران در آن بیش از هر زمان دیگری دچار تحولات سریع شد. در همین دهه است که پردیس‌سازی در ایرن باب می‌شود، فراگیرشدن دسترسی به اینترنت پلتفرم‌های اینترنتی را به وجود می‌آورد و به‌طورکلی سیستم توزیع صنعت سینمای ایران متحول می‌شود.

در فهرست فیلم‌سازهای موفق در جشنواره‌های دهه‌ی نود، نام دو فیلم‌ساز پرکار و موفق بیش از همه به‌چشم می‌آید؛ محمدحسین مهدویان با داکیودرام‌های «ایستاده در غبار»، «ماجرای نیم‌روز» و «درخت گردو» و نرگس آبیار ابتدا با رؤیاپردازی شیرینِ «نفس» و بعد با پروداکشن‌های بزرگ، به‌عنوان دو فیلم‌ساز مهم در دهه‌ی نود، با چندین‌بار نامزدی و تصاحب سیمرغ بلورین فجر، شناخته شدند.

حالا برویم سراغ روندهای فیلم‌سازی مسلط بر این دهه؛

سینمای ایران در دهه‌ی نود تحت‌تأثیر مسائل اقتصادی و اجتماعی بیش از هر زمان دیگری به ساخت فیلم‌ها در تنوعی محدود رضایت داد. سیطره‌ی دو نوع خاص از فیلم‌سازی بر نظام تولید دهه‌ی نود سینمای ایران واضح است؛ نخست کمدی‌های پرفروشی مثل «مطرب»، «هزارپا»، «آینه بغل»، «خوب، بد، جلف»، «تگزاس» و «نهنگ عنبر» و دوم آثار موسوم به «سینمای اجتماعی».

دهه‌ی نود که متأثر از پیچیدگی‌های مسائل اقتصادی مربوط به طبقه‌ی متوسط و معضلاتی مثل تورم و بیکاری بود، بازتاب شرایط اجتماعی در فیلم‌ها را به‌عنوان یک بخش جدایی‌ناپذیر در آثار سینمایی پذیرفت. «ابد و یک روز»، «مغزهای کوچک زنگ‌زده»، «متری شیش‌ونیم»، «لانتوری»، «بدون تاریخ بدون امضا»، «شنای پروانه»، «چهارراه استانبول» و «عادت نمی‌کنیم» چند مورد از سینمایی‌های معروف به بازتاب‌دهنده‌ی شرایط اجتماعی در دهه‌ی نود بودند.

پیشنهادهای تماشای این ویدیوی نماوا اما، چند فیلم سینمایی است که در هیچ‌کدام از دو مسیر غالب فیلم‌سازی در دهه‌ی نود جا نمی‌گیرند و ما آن‌ها را خارج از الگوهای رایج فیلم‌سازی در دهه ی نود و واجد استانداردهای کیفی می‌دانیم.

«رضا»، به کارگردانی علی‌رضا معتمدی، «جهان با من برقص» به کارگردانی سروش صحت، «آسمان زرد کم‌عمق» به کارگردانی بهرام توکلی، «هجوم» به کارگردانی شهرام مکری، «آستیگمات» به کارگردانی مجیدرضا مصطفوی، «شعله‌ور» به کارگردانی حمید نعمت‌الله و «احتمال باران اسیدی» به کارگردانی بهتاش صناعی‌ها.

این پیشنهادها را می‌توانید همین حال روی نماوا پیدا کنید و ببیند.

متن: محمدحسین گودرزی
گفتار: گل‌بو فیوضی
تدوین: حسین اکبری