مجله نماوا، فرهاد خالدی نیک
یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های پلتفرم نماوا، بخشی است که به مستندهای ورزشی اختصاص دارد. مجموعه‌ای کم‌نظیر از بهترین فیلم‌ها و سریال‌های ورزشی در این بخش گردآوری شده‌اند که می‌توان تماشای‌شان را به خیل علاقه‌مندان آثار مستند پیشنهاد کرد. در این مجال نگاهی گذرا خواهیم انداخت به ۱۰ فیلم مستند ورزشی که با دوبله فارسی در نماوا در دسترس همگان قرار دارد.
۱۰- مسی: بزرگترین بازیکن تاریخ:
مستندی محصول سال ۲۰۱۹ کشور آرژانتین که با این پرسش کلیدی آغاز می‌شود: آیا مسی بهترین بازیکن تمام تاریخ فوتبال است؟ پرسشی که گویی باید به دنبال پاسخ آن در طول فیلم بگردیم. چه در میان اظهارنظرهای بزرگان تاریخ فوتبال و چه به وسیله‌ی نمایش لحظاتی جذاب از هنرنمایی‌های جادویی مسی با توپ گرد فوتبال. فیلم اگرچه چندان به مسائل خصوصی و غیرفوتبالی لیونل مسی ورود نمی‌کند، با این حال تلاش می‌کند که علاوه بر نمایش گل‌های زیبا و تکنیک ناب مسی، مقایسه‌ای گذرا میان روحیات و خصوصیات اخلاقی مسی و رقیب دیرینه‌اش کریستیانو رونالدو انجام دهد.
۹- آتزوری: مسیری به ومبلی:
مستندی از پلتفرم نتفیلیکس به کارگردانی مانوئل ماندلوسی که به لطف دوربین‌های متعددی که علاوه بر بازی‌های اصلی تیم ملی فوتبال ایتالیا، زمین تمرین، رختکن، هواپیما، اتوبوس و حتی استخر و اتاق‌های هتل محل اقامت این تیم را پوشش می‌دهند، تصویری دقیق از وضعیت آتزوری در خلال بازی‌های یورو ۲۰۲۰ ارائه می‌کند. فیلم نه تنها از آغاز و میانه‌ای جالب توجه برخوردار است بلکه با قهرمانی ایتالیایی‌ها به پایانی دراماتیک نیز ختم می‌شود تا به عنوان یکی از تماشایی‌ترین مستندهای ورزشی سال ۲۰۲۱ مورد توجه دوستداران مستندهای ورزشی قرار گیرد.
۸- پله:
از محصولات سال ۲۰۲۱ پلتفرم نتفیلیکس که در ژانر بیوگرافی به بخش‌هایی مهم از زندگی اسطوره برزیلی دنیای فوتبال می‌پردازد. فیلمی به کارگردانی بن نیکولاس و دیوید تریهورن که در بخش‌هایی از آن، تلفیق مستندهای آرشیوی از مسابقات فوتبال و مبارزات مردم برزیل در برابر دیکتاتوری حاکم، آن را از قالب یک مستند صرفاً ورزشی خارج می‌کند. پرداختن به چهار جام جهانی فوتبال در سال‌های ۱۹۵۸، ۱۹۶۲، ۱۹۶۶ و ۱۹۷۰ و حضورتاثیرگذار پله در هر کدام از آن‌ها، بیشترین زمان فیلم را به خود اختصاص داده است. فیلمی که می‌تواند برای دوستداران فوتبال به شدت جذاب باشد.
۷- پدیده‌ای به نام کوبی برایانت:
مستندی ورزشی در گونه بیوگرافی که توسط کمپانی درتی رابر در سال ۲۰۱۵ تولید شده و در آن زندگی حرفه‌ای اسطوره‌ی مطرح ورزش بسکتبال، کوبی برایانت به تصویر در آمده است. مستندی که علاوه بر متن زندگی ورزشی برایانت، به پشت صحنه‌ی زندگی وی نیز ورود می‌کند و ضمن پرداختن به نقش دوستان و رقیبان این ستاره‌ی نامدار در مسیر زندگی ورزشی‌اش، به ریشه‌یابی علل موفقیت‌ها و چالش‌های پیش رویش می‌پردازد.
۶- بایرن مونیخ: راز پشت یک افسانه:
مستند ورزشی شش قسمتی، محصول کشور آلمان که در سال۲۰۲۱ با همکاری سرویس آمازون و به کارگردانی سیمون ورهوفن و نپوموک فیشر ساخته شده است. مستندی پر و پیمان که مجموعه کاملی از تصاویر مسابقات، تمرینات و اتفاقات درون رختکن، گفت‌وگوها و صحبت‌های رؤسا، کادر فنی، بازیکنان و البته پیشکسوتان نامدار باشگاه بایرن مونیخ را در بر می‌گیرد. کارگردانان فیلم در خلال این تصاویر و گفت‌وگوها، به تاریخچه‌ی بایرن مونیخ نیز نقبی می‌زند. امتیاز فیلم در این است که علاوه بر به تصویر کشیدن تمرینات و پشت صحنه‌ها، تصاویر جالب توجهی از بازی‌ها و گل‌های به ثمر رسیده توسط تیم بایرن مونیخ را نیز به نمایش می‌گذارد تا آرشیو کاملی از اتفاقات درون و بیرون باشگاه در یک مقطع زمانی مشخص را ثبت و ضبط کند.
۵- پادشاه اوتو:
مستندی محصول سال ۲۰۲۱ کشورهای آمریکا، انگلستان و یونان به کارگردانی کریستوفر آندره مارکس که لحظاتی تماشایی از زندگی ورزشی اتو ریهاگل، سرمربی موفق یونانی‌ها در کسب عنوان قهرمانی ۲۰۰۴ میلادی را به تصویر کشیده است. قهرمانی که در طول فیلم به خوبی به آن پرداخته می‌شود تا حتی جوانانی که آن بازی‌ها را به چشم ندیده‌اند، به درستی از کم و کیف ماجرا آگاه شوند. ماجرایی که بسان معجزه در سال‌های ابتدایی قرن بیست و یکم به وقوع پیوست و نام اتو ریهاگل را جاودانه ساخت. حسن فیلم در این است که از تصاویر آرشیوی دیدنی و کمتر دیده شده‌ای بهره می‌گیرد. تصاویری که با پخش بخش‌هایی از صحبت‌های بازیکنان و مربیان یونانی همراه می‌شود تا تصویر دقیق‌تری از وقایع رخ‌داده، پیش روی مخاطب قرار دهد.
۴- پیکابو:
مستندی به کارگردانی فرانک مارشال و لیندزی وان، محصول سال ۲۰۲۲ کشور آمریکا که زندگی ورزشی و خانوادگی پیکابو استریت، یکی از مطرح‌ترین اسکی‌بازان آمریکایی را به تصویر می‌کشد. ورزشکار زنی که با درخشش خیره کننده‌اش در مسابقات جهانی و المپیک، ورزش اسکی را به تیتر اخبار ایالات متحده بازگرداند. این مستند شامل یک گفت‌و‌گوی پر احساس با پیکابو استریت به همراه تصاویری آرشیوی از حضور وی در مسابقات اسکی و محافل مختلف ورزشی و رسانه‌ای است. ورزشکار شاخصی که به شدت خودش است و یک شخصیت برنده دارد که او را به سمت کسب موفقیت‌های بیشتر سوق می‌دهد.
۳- دیگو مارادونا:
مستند «دیگو مارادونا» ساخته آصف کاپادیا را اما شاید بتوان کامل‌ترین فیلم ساخته شده درباره مارادونا دانست. مستندی که تمرکز اصلی‌اش بر روی روند رسیدن مارادونا به اوج افتخار و محبوبیت در شهر ناپل منعطف شده و در این مسیر، مستندهای آرشیوی جالب توجهی را در برابر دیدگان مخاطب قرار می‌دهد. علاوه بر این، تصاویر بازسازی‌شده از تمرینات، مصاحبه‌های تلویزیونی و فعالیت‌های اجتماعی مارادونا آن قدر هوشمندانه طراحی، فیلمبرداری و تدوین شده است که در برخی صحنه‌ها به سختی می‌توان واقعی یا ساختگی بودن آن را تشخیص داد. امتیاز فیلم در این است که کاپادیا تنها پرداختن به زندگی ورزشی مارادونا را در دستور کار قرار نداده و صحنه‌هایی دیده نشده از زندگی خانوادگی و خصوصی وی را نیز به تصویر می‌کشد.
۲- دروغ آرمسترانگ:
مستندی در گونه بیوگرافی، ورزشی به نویسندگی و کارگردانی الکس گیبتی که توسط کمپانی کندی مارشال پروداکشنز در سال ۲۰۱۳ ساخته شده و در آن بخش‌هایی مهم از زندگی ورزشی و خصوصی لانس آرمسترانگ، دوچرخه‌سوار مشهور آمریکایی زیر ذره‌بین رفته است. دوچرخه‌سوار بی‌نظیری که فاتح بی‌بدیل تورهای دوچرخه‌سواری بود و پس از مبارزه نفس‌گیرش با بیماری سرطان، واژه سوپرمن بیش از پیش برازنده‌اش می‌نمود. اما قهرمان مبارزه با سرطان با اثبات مساله دوپینگ او و هم تیمی‌هایش به سرعت به یک دروغگوی متقلب تبدیل شد. متقلبی که پس از سال‌ها پنهان‌کاری، انکار موضوع و طفره رفتن از افشای حقیقت به این نتیجه و باور رسید که: «خیلی سخت است که تا ابد حقیقت را پنهان کرد.»
۱- روش یونایتد:
مستند ورزشی «روش یونایتد»، محصول سال ۲۰۲۱ کشور انگلستان، به کارگردانی مت هاجسون است. فیلم توسط کمپانی اد هاک فیلمز تولید شده و اریک کانتونا راوی اصلی فیلم است. در واقع کانتونا با آن صدا و چهره‌ی هنوز کاریزماتیکش، قهرمان اصلی فیلمی ست که پر از قهرمان است. قهرمان‌هایی چون سر مت بازبی و سر الکس فرگوسن. دو سرمربی اسطوره‌ای باشگاه که نقشی کلیدی در موفقیت‌ها و قهرمانی‌های منچستر یونایتد ایفا کرده‌اند. در عین حال کارگردان با نقبی به گذشته و مرور اتفاقات رخ داده برای باشگاه، تصویر کامل‌تری از تاریخچه باشگاه را در برابر دیدگان مخاطبان قرار می‌دهد.
