مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
احتمالاً خیلی‌ها نام نوئل «نولی» گوردون را نشنیده‌اند، اما حتماً نام هلنا بونهام کارتر، بازیگر درجه یک را شنیده‌اند؛ و شاید هم نام راسل تی دیویس نویسنده سریال‌های «این یک گناه است» و «دکتر هو» را شنیده باشند.
حالا این دو چهره پرکار در سریال سه اپیزودی نولی (Nolly) درباره ظهور و سقوط یکی از چهره‌های پیشرو دنیای تلویزیون و ستاره افسانه‌ای سوپ اپرا یا سریال عامه‌پسند «کراس‌رُدز» همکاری کرده‌اند.
نولی از ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۱ که ناگهان اخراج شد، نقش مِگ مورتیمر/ریچاردسون، مالک متل کراس‌ردز در دهکده خیالی کینگز اُک در نزدیکی بیرمنگام، انگلیس را بازی کرد. خبر اخراج او طرفداران این سریال در سراسر بریتانیا را در شوک فرو برد. نولی ستاره‌ای بسیار محبوب بود و «کراس‌ردز» حول محور او می‌چرخید. با این که سریال به خاطر تولید ارزان و توجه نامناسب به جزئیات، اغلب مورد تمسخر قرار می‌گرفت، در روزهای اوج خود هفته‌ای ۱۵ میلیون تماشاگر داشت.
دیویس که خودش در اوایل کار برای سوپ اپراها می‌نوشت – او حتی درست قبل از توقف تولید «کراس‌ردز» در ۱۹۸۸ یک متن آزمایشی برای آن نوشت – مایل بود یک بار دیگر بازیگر فقید را در کانون توجه قرار دهد و بررسی کند چرا ناگهان او را اخراج کردند.
دیویس ۵۹ ساله توضیح می‌دهد: «در صنعت تا حد زیادی از نولی به‌عنوان یک اسطوره و کمی یک هیولا یاد می‌شود. بااین‌حال وقتی با بازیگران صحبت کردم، نگاهی کاملاً متفاوت به او داشتند. عاشق او بودند. عجیب است از یک زن بسیار قدرتمند و موفق، بعدها به‌عنوان یک عوضی یاد شد. این اتفاق چطور می‌افتد؟ ددمنشانه است. نولی سرسخت، قوی و خودرأی بود، اما شما معمولاً این کلمه‌ها را برای توصیف یک مرد به کار نمی‌برید.»
این نکته که نولی چهره محبوب همه عوامل تولید «کراس‌ردز» بود، اخراج او را مشکوک‌تر می‌کند. دیویس می‌گوید: «نولی آن هیولایی نبود که برخی از مردم فکر می‌کردند. پدر و مادر یک مدیر هماهنگی در یک تصادف رانندگی جان خود را از دست دادند و نولی مجبور شد خیلی زود برای کار در “کراس‌ردز” برگردد. زنی در روز عروسی خود کسی را نداشت که او را ببرد، نولی او را با رولزرویس خود برد. این‌ها کاملاً واقعی است.»
بونهام کارتر که نقش اصلی سریال آی‌تی‌وی‌ایکس را بازی می‌کند، توضیح می‌دهد: «رج واتسون خالق “کراس‌ردز” سریال را با محوریت نولی ابداع کرد.»
واتسون در ۱۹۷۴ از این پروژه که داستانش در میدلندز (منطقه مرکزی انگلستان) اتفاق می‌افتاد جدا شد و به زادگاهش استرالیا بازگشت، جایی که بعدها سریال معروف «همسایه‌ها» را ساخت. دیویس می‌گوید: «اگر واتسون هنوز آنجا بود، نولی را اخراج نمی‌کردند.»
نولی آن روزها یکی از معروف‌ترین بازیگران تلویزیون بود و اخراج او یک خبر مهم به‌حساب می‌آمد. دیویس به یاد می‌آورد: «من ۱۸ سال داشتم و سال اول دانشگاه بودم. در آکسفورد درس می‌خواندم و قرار بود توماس هاردی و ویلیام وردزورث بخوانم، اما درعوض تمام وقتم را صرف ورق زدن مجله‌های زرد می‌کردم تا بفهمم چه اتفاقی برای مِگ افتاده است.»
بونهام کارتر درباره نولی می‌گوید: «او زن بسیار پرشوری بود. شبی که اخراج شد در برنامه راسل هارتی شرکت کرد و خیلی با دل و جرات، قاطع و بدون عذرخواهی ظاهر شد. فکر می‌کنم همه ما می‌توانیم کمی مثل او رفتار کنم. نولی به جنبه ریاست‌طلب من مشروعیت می‌دهد.»
بونهام کارتر معتقد است ای‌تی‌وی، تولیدکننده «کراس‌ردز» احتمالاً قدرت نولی را برای خود یک «تهدید» دید. او می‌گوید: «نولی از همه باهوش‌تر بود. او می‌دانست چه کار کند “کراس‌ردز” مورد پسند تماشاگران قرار بگیرد. او عملاً درمورد صحنه‌ها تصمیم می‌گرفت. فکر می‌کنم اگر حالا بود، خیلی سریع کارگردانی و تولید می‌کرد.»
و با نگاهی به رزومه نولی این حرف بونهام کارتر کاملاً قابل باور است. او در ۱۹۳۸ زمانی که تنها ۱۹ سال داشت، اولین فردی بود که تصویرش به‌صورت رنگی روی صفحه تلویزیون ثبت شد. نولی در کنار نقشهای مختلفی که در روزهای اول دوران کاری خود بازی کرد، یک فرد پیشگام نیز بود و اجرای اولین برنامه گفت‌وگومحور آی‌تی‌وی با نام «چای با نوئل گوردون» – و بعداً «ظرف ناهار» – را به عهده داشت.
او همچنین اولین مجری زن برنامه ورزشی آی‌تی‌وی با عنوان «ورزش میدلند» بود، چند برنامه تولید کرد و مدیر ای‌تی‌وی شد. نولی در عین حال اولین زنی بود که با یک نخست‌وزیر بریتانیا (هارولد مک‌میلان) مصاحبه کرد. استعداد او فراگیر و متنوع بود.
دیویس با اشتیاق می‌گوید: «او می‌توانست یک زن آزاد و سبک‌بار باشد.» بونهام کارتر اعتقاد دارد: «نولی ازنظر شخصیتی خیلی مرد بود، اما شاید مجبور بود این‌طوری باشد، چون به این شکل می‌توانست در یک دنیای مردانه زندگی کند. رفتار او زنانه نبود، هرچند مردان را دوست داشت.»
معمای بزرگ «نولی» این است اصلاً او چرا اخراج شد. یک نسل کامل او را یک اسطوره می‌داند و خیلی‌ها فکر می‌کردند رفتار او در پشت صحنه – تغییر دادن متن، درخواست تعطیلات بیشتر – دلیل کنار گذاشتن او بود، اما بونهام کارتر نظریه خود را دارد: ترکیب سمی جنسیت‌نگری و تبعیض سنی.
نولی ۶۱ ساله بود که کارش در «کراس‌ردز» را از دست داد. بونهام کارتر ۵۶ ساله می‌گوید: «احساس می‌کنم او در دوران اوج خود اخراج شد، اتفاقی که حالا هم می‌افتد. زنان همیشه درگیر نبرد بوده‌اند. ما باید دستمزد مساوی بگیریم، اما این مشکل هنوز حل نشده است. آدم‌ها همیشه به خاطر سن و سال از تلویزیون کنار گذاشته می‌شوند.»
او ادامه می‌دهد: «من دوست دارم از نولی دفاع کنم. من از هر زن در یک سن خاص دفاع می‌کنم. ما ممکن است کار خود را از دست بدهیم، چون خیلی پیر به نظر می‌رسیم، اما صبر کنید، ما بی‌ربط و ازکارافتاده نیستیم – تازه داریم یاد می‌گیریم کارها را چطور انجام دهیم!»
البته اتفاقی که برای نولی افتاد، فقط به خاطر پا به سن گذاشتن نبود. او که متولد لندن بود، هرگز ازدواج نکرد و فرزندی نداشت که در آن زمان خیلی باعث کنجکاوی بود- هرچند جیل (جین راسینگتون) و سندی (راجر تانج)، فرزندان فداکار نولی در «کراس‌ردز»، در پشت صحنه نیز او را مادر صدا می‌زدند؛ و نولی دوستان خوبی هم داشت، ازجمله همبازی‌اش، تونی آدامز (که در «نولی» نقش او را آگوستوس پرو بازی می‌کند) و لری گریسون (مارک گتیس)، کمدین و مجری تلویزیون.
دیویس می‌گوید: «فکر می‌کردم نوشتن درباره یک اسطوره سرگرم‌کننده باشد، اما این‌طور نبود. نولی فرزندی نداشت و بازیگرانی که در “کراس‌ردز” نقش بچه‌های او را بازی می‌کردند عملاً او را “مادر” صدا می‌زدند.»
این مسئله اخراج ناگهانی او را بی‌رحمانه‌تر کرد – این اتفاق فقط چند ماه پس از مرگ تانج، بازیگر نقش سندی در سریال براثر لنفوم هوچکین در ۳۵ سالگی روی داد. «برای نولی چیزی خیلی بیشتر از یک شغل بود.»
بونهام کارتر توضیح می‌دهد: «جایی در اپیزود سوم، نولی می‌گوید، اگر تو یک زن باشی، اما ازدواج نکرده باشی و بچه نداشته باشی… فکر می‌کنند آدم عجیب و غریبی هستی؛ و یک ارتش خاموش از زنان بی‌نام و نشان این شرایط را دارند.»
نولی پس از اخراج در لستر در موزیکال «کولی» بازی کرد و چند نقش تئاتری دیگر نیز ایفا کرد، اما موقعیت کاری او هرگز واقعاً بهبود نیافت.
دیویس می‌گوید: «حالا همه‌چیز پیشرفت کرده است. در حال حاضر راکل در سریال «خیابان کورونیشن» (با بازی سارا لانکاشایر، ستاره سریال «دره شاد») بزرگ‌ترین ستاره تلویزیون در بریتانیا است، اما در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ اوضاع فرق می‌کرد. در آن زمان فراتر رفتن از تیپ کار سختی بود.»
به‌عنوان یک طرفدار سوپ اپراها یا به تعبیری سریال‌های «آبکی»، دیویس هیچ‌وقت به این فکر کرده است که خودش یکی از این نوع مجموعه‌های تلویزیونی بسازد؟ او با خنده می‌گوید: «نه، نه، نه – کاملاً صادقانه بگویم، هر هفته یک بار این را از من سؤال می‌کنند!»
بونهام کارتر نیز می‌گوید هرگز نمی‌تواند در یک سوپ اپرا بازی کند چون «تمرکز لازم را ندارد» و اضافه می‌کند: «حواس من به‌راحتی پرت می‌شود.»
او اذعان می‌کند فرورفتن در قالب یک شخصیت واقعی دیگر، او را نگران کرد که با توجه به رزومه او کمی عجیب به نظر می‌رسد.
بازیگر فیلم‌هایی مانند «بال‌های کبوتر»، «هری پاتر» و «سخنرانی پادشاه» و این اواخر در نقش پرنسس مارگارت در سریال «تاج»، می‌گوید: «آدم احساس مسئولیت می‌کند… و من هم مثل هر کسی سندرم ایمپاستر (یا نشانگان دغل‌کار) دارم؛ بنابراین می‌خواستم کار را کاملاً درست انجام دهم. آن‌قدر تحقیق کردم که می‌توانم کارشناس نولی باشم. ضمن این که کلی از اپیزودهای “کراس‌ردز” را دیدم. سریال صحنه‌های بزرگ زیادی دارد – ترس شما هرگز از بین نمی‌رود، همچنین اعتمادبه‌نفس شما… درمورد من می‌تواند خیلی سریع در ظرف‌شویی ناپدید شود.»
بونهام کارتر چهل سال پس از اولین حضور خود در قاب کوچک در نقش نتی بلینجر در فیلم تلویزیونی «الگوی گل‌های رز» می‌تواند در موقعیتی باشد که باعث شود بازیگران جوان‌تر مقابل او احساس راحتی کنند.
او می‌گوید: «نولی چیزهایی را برای بازیگران جوان رفع ابهام می‌کرد. آن‌ها را کنار می‌کشید و می‌گفت: “عصبی نباش – هیچ‌کس تو را نگاه نمی‌کند، همه کار خودشان را انجام می‌دهند.” هیچ‌کس این کار را برای من نکرد، اما اخیراً با دنیل ردکلیف صحبت می‌کردم و او گفت من یکی از کسانی بودم که در “هری پاتر” با او با مهربانی رفتار می‌کردم. البته از دنیل به خاطر این حرف تشکر کردم، اما این را هم گفتم که من هم همین تجربه را داشتم.»
بونهام کارتر ادامه می‌دهد: «من خیلی جوان بودم که کار بازیگری را شروع کردم. این حرفه به لحاظ حس ناامنی که در آدم‌ها ایجاد می‌کند و ترساندن آن‌ها از بدترین اتفاقات، خیلی ترسناک است. هدیه پا به سن گذاشتن این است که شما قبلاً همه این چیزها را پشت سر گذاشته‌اید. می‌ترسید، اما می‌توانید برای مقابله با این ترس برنامه‌ریزی کنید. از قبل می‌دانید شب قبل از دورخوانی خوابتان نمی‌برد. از قبل می‌دانید در سه هفته اول، کار به‌خوبی پیش نمی‌رود، اما این را هم می‌دانید که همه این چیزها طبیعی است.»
نولی نامه عاشقانه دیویس به تلویزیون در آن زمان است. «دوران اوج سوپ اپراها بود. “کراس‌ردز” اولین سریالی بود که در تلویزیون رنگی دیدم. خواهرم پریز را به برق وصل کرد و خانم دایان کنار یک دیوار زرد ایستاده بود. آن صحنه در حافظه من حک شده است.»
همچنین دوره تغییرات بود. «ناگهان تلویزیون دست تاجران افتاد که بی‌رحم بودند. داستان‌ها وحشیانه و سریع شدند. بازیگرانی که لهجه‌های فصیح داشتند آرام‌آرام کار خود را از دست دادند. ستاره‌های سوپ اپراها با تشویق مجلات زرد به افراد مشهور تبدیل شدند. نولی از میان شکاف‌ها رد شد.»
درحالی‌که «نولی» یک داستان جنسی نیست، دیویس آن را سرریز جنبش می تو می‌بیند. او می‌گوید: «روایت داستان‌های می تو تازه شروع شده است و همه آن‌ها جنسی نیستند. میلیون‌ها داستان درباره قلدری مردان و استفاده و سوء استفاده آن‌ها از قدرت خود در محل کار وجود دارد که باید گفته شود و در معرض دید قرار گیرد.»
بونهام کارتر اضافه می‌کند: «فکر می‌کنم اگر یک زن هستید و به میانسالی نزدیک می‌شوید، یا حتی اگر یک مرد هستید و اخراج شده‌اید یا با شما بدرفتاری شده است، یک داستان مرتبط و قابل بیان دارید. این سریال ادای احترام به کسانی است که از دنیا رفته‌اند و حالا اینجا نیستند که به ما آموزش بدهند. ما فقط می‌خواستیم نولی را آن‌طور که شایسته‌اش بود مشایعت کنیم.»
بونهام کارتر فکر می‌کند خیلی چیزها در صنعت برای زنان تغییر کرده است؟ او پاسخ می‌دهد: «حالا زنان خیلی بیشتری در حوزه تهیه و تولید فیلم و نوشتن داستان کار می‌کنند که فوق‌العاده است. اولین باری را که به آمریکا رفتم، یادم می‌آید. حدود ۱۹ یا ۲۰ ساله بودم. واقعاً احساس می‌کردم عیب دارم، چون پاهای خیلی بلندی نداشتم. خیلی جذاب نبودم. بدن مناسبی نداشتم. واقعاً فکر می‌کردم به هیچ جا نمی‌رسم.»
بونهام کارتر ادامه می‌دهد: «حالا که به گذشته نگاه می‌کنم، به خودم می‌گویم چرا این‌قدر روی این نکته که بدن مناسبی نداشتم، متمرکز بودم؟ سال‌ها نقشهای زیادی به من پیشنهاد نمی‌شد. اساساً به همین دلیل بود که در کارهای تاریخی بازی می‌کردم، چون فکر می‌کردم نقشهای خوبی هستند و خوب نوشته شده‌اند.»
احتمالاً بعدازاین بونهام کارتر را بیشتر از قبل در قاب کوچک تلویزیون خواهیم دید. او می‌گوید: «متأسفانه صنعت سینما در حال مرگ است. ما دیگر خیلی کم به سینما می‌رویم. تلویزیون یک رسانه جدید عالی است، جایی که بهترین نقش‌ها به شما پیشنهاد می‌شود.»
سه اپیزود «نولی» دوم فوریه ۲۰۲۳ در آی‌تی‌وی‌ایکس پخش شد.
منبع: بی‌بی‌سی، آی‌نیوز
تماشای سریال نولی در نماوا
