مجله نماوا، محمد تقی‌زاده
استیون سودربرگ تقریباً یک دهه پیش از شروع پاندمی کرونا در جهان در فیلم «شیوع»، پیش‌بینی خود را از همه‌گیری چنین ویروسی در دنیا تصویر کرده بود و این یکی از جذاب‌ترین وجوه بیست و یکمین فیلم سودربرگ در مقام کارگردان است. سودربرگ که عنوان جوان‌ترین کارگردان برنده نخل طلای کن را دارد، فیلم‌ساز پرکاری است که از اواخر دهه ۸۰ میلادی به‌طور حرفه‌ای وارد سینما شد و با همان فیلم نخست خود یعنی «جنسیت، دروغ‌ها و نوار ویدئویی» موفق به دریافت جایزه کن شد. انواع و اقسام آثار در تم‌های مختلف در کارنامه فیلم‌سازی وی به چشم می‌خورد، اما نکته قابل‌تأمل در این فیلم‌ها این است که این فیلم‌ساز آمریکایی برخلاف همکاران خود در آمریکا نه فیلم‌های صرفاً سرگرم‌کننده ساخته و نه مانند همتایان اروپایی خود علاقه‌مند به ساخت فیلم‌های موسوم به آثار هنری بوده است به‌گونه‌ای که درمجموع در کارنامه سینمایی سودربرگ با آثاری سرگرم‌کننده و هنرمندانه طرف هستیم که هر دو وجهه هنر و سرگرمی به‌اندازه، رعایت شده و این یکی از اصلی‌ترین امتیازات وی است که توانسته هم سینمادوستان علاقه‌مند به سرگرمی و هم مخاطبان حرفه‌ای‌تر هنر هفتم را مجذوب خود کند.
امتیاز فیلم «شیوع» تنها به ایده بکر و جذاب که یک دهه بعد واقعیت‌های آن محقق می‌شود، محدود نمی‌شود و وجوه متعددی در فیلم وجود دارد که باعث شده این فیلم از بهترین فیلم‌های کارنامه فیلم‌سازی سودربرگ آمریکایی باشد.
قصه‌گویی و فیلمنامه؛ سودربرگ در «شیوع» با تسلطی که بر فیلمنامه و اجرا داشته توانسته درامی خلق کند که در تمام لحظات تماشاگر را همراه کند و شخصیت‌های فیلم آن‌قدر جذاب‌اند که دنبال کردن قصه فیلم برای تماشاگر تا لحظه پایان، امری خوشایند است. اتفاقی که با هماهنگی وجوه مختلف یک اثر هنری از قبیل فیلمنامه، کارگردانی و مونتاژ حرفه‌ای محقق می‌شود. ایده شیوع یک ویروس ناشناخته در جهان با علائم تب، سرفه و بی‌حالی که یک دهه بعد با نام کرونا شناخته شد از جذاب‌ترین ابعاد یک اثر هنری می‌تواند باشد، اما سودربرگ در فیلم «شیوع» تنها به این ایده بسنده نکرده و توانسته با درامی جذاب و پرکشش جزئیات همه‌گیری ویروس در جهان را به شکلی همه‌فهم و جهان‌شمول تبیین کند.
جهان‌شمولی؛ از دیگر وجوه قابل‌اعتنای فیلم شیوع روایت بین‌المللی و غیربومی آن است. سودربرگ در این فیلم با بیانی ساده و بدون پیچیدگی‌های مرسوم برخی آثار پرطمطراق آمریکایی توانسته فرازوفرودهای یک پاندمی را از زمان شیوع تا کشف واکسن به تصویر بکشد و در این مسیر گره‌گذاری و گره‌افکنی‌های فیلم به طرز حرفه‌ای و جذاب باعث جذب تماشاگر شده است. تبیین وجوه مختلف فیلم و واکاوی ابعاد متعدد شیوع بیماری ازجمله سیاست رسانه و مردم از تحلیلی‌ترین ابعاد فیلم «شیوع» است.
بُعد تحلیلی فیلم: سودربرگ در فیلم شیوع تنها ابعاد سرگرمی اثرش را تقویت نکرده بلکه در مقام یک فیلسوف و اندیشمند به تحلیل جامعه خود و واکاوی تأثیر رسانه سیاست و قدرت در زندگی مردم پرداخته است. او دربیانی صریح و همه‌فهم از برخورد قهرآمیز قدرت با رسانه‌ها می‌گوید و روزنامه‌نگار مستقل فیلم درواقع نمادی از استقلال و آگاهی است که سیستم قدرت با شناخت این عوامل به سرکوب و خفه کردن صدای آن می‌پردازد. نقش سیاستمداران در مدیریت جامعه و مخفی کردن بسیاری از حقایق نیز به‌روشنی در فیلم مطرح شده و هنر سودربرگ در همین دراماتیزه کردن مفاهیم و مضامین سنگین و پیچیده اجتماعی و سیاسی در فیلم است به‌گونه‌ای که مخاطب فیلم نه لزوماً دانشمندان و نظریه‌پردازان بلکه مردم عادی نیز می‌توانند ابعاد مختلف فیلم را درک و از آن لذت ببرند.
ترکیب بازیگران کنجکاوی‌برانگیز: ترکیب بازیگران فیلم از دیگر جذابیت‌ها و نقاط کنجکاو برانگیز فیلم شیوع است. حضور بازیگران محبوبی چون جود لاو، کیت وینسلت، ماریون کوتیار، مت دیمون و لارنس فیشبرن باعث شده فیلم ازنظر کستینگ نه‌تنها در میان مردم بلکه از سوی منتقدان نیز تحسین شود. فیلم نخستین بار در سال ۲۰۱۱ در شصت و هشتمین جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و پس از آن در ماه سپتامبر به اکران عمومی آمد. فیلم نقدهای مثبتی از طرف منتقدان دریافت کرد و درزمینه روایت و اجرا گروه بازیگری ستایش شد.
محبوبیت قبل و بعد از کرونا: ماجرای نمایش فیلم «شیوع» در واقع دو روایت جالب دارد نخست سپتامبر سال ۲۰۱۱ که فیلم به نمایش درآمد و علاوه بر تحسین منتقدان، اقبال مردم از سوی برخی محافل علمی نیز به جهت استناد علمی مورد تائید قرار گرفت. اتفاق دوم که باید گفت مهم‌تر نیز بود زمان همه‌گیری کرونا در جهان بود که بار دیگر این اثر تحسین‌برانگیز سودربرگ مورد توجه جهانیان قرار گرفت. شرکت برادران وارنر گزارش کرد که سال‌ها بعد از اکران فیلم، تماشاگران نسخه اینترنتی آن تنها در طی ماه ژانویه ۲۰۲۰ چندین برابر شد. این فیلم که پیش‌تر دویست و هفتادمین عنوان محبوب در کاتالوگ محصولات این استودیو بود، باگذشت سه ماه از شیوع کووید ۱۹ محبوبیتش فقط از هشت فیلم «هری پاتر» کمتر شد.
درنهایت باید گفت، شیوع پیشنهاد جالب و جذابی برای تماشا است و علاقه‌مندان به تریلرهای آمریکایی می‌توانند به تماشای این اثر پرکشش بنشینند که بدون زیاده‌گویی و مقدمه‌چینی‌های برخی آثار مشابه از اثری پرکشش و پیش‌گویانه در ارتباط با ویروس ناشناخته‌ای که بعداً به کرونا مشهور شد لذت ببرند.
