مجله نماوا، رضا صائمی

«آقای صیاد را ول کنید» مستندی پرتره به کارگردانی مریم ملک مختار است که تعلیق را در همان عنوان مستند گنجانده؛ عنوانی که ذهن مخاطب را برای رمزگشایی از سوژه آن آماده می‌کند. عنوان به تیترهای مطبوعاتی شبیه است و این البته چندان هم بی‌ربط نیست. مستند درباره یکی از مشهورترین عکاس‌های خبری است که سال‌ها در مطبوعات فعالیت داشته و این عنوان هم جمله‌ای است که از سوی یکی از بالاترین مقامات سیاسی کشور درباره او بیان شده؛ طی تماشای مستند با دلیل و موقعیت بیان آن آشنا می‌شویم.

گرچه مستند در یک روایت چهره‌نگارانه به محمد صیاد عکاس بین‌المللی ایرانی می‌پردازد، اما در خلال روایت زندگی او، فرازهای مهمی از تاریخ معاصر نیز به تصویر کشیده می‌شود. تصویر چهار دهه‌ی اخیر از تاریخ معاصر ایران که از لابلای عکس‌ها و خاطرات او از اولین روزهای انقلاب، دوران جنگ تحمیلی و دیگر رویدادهای مهم اجتماعی و سیاسی ایران بازنمایی می‌شود.

روایت بصری تاریخ معاصر

از آنجا که موضوع مستند درباره یک عکاس خبری است، با تکیه بر یک آرشیو غنی عکس، شاهد روایت بصری تاریخ معاصر هستیم که واجد جذابیت‌های زیبایی‌شناسی هم است. ضمن اینکه بخشی از جذابیت این مستند را که بر دو مولفه گفت‌وگو و عکس بنا شده باید در کاراکتر شخصی خود محمد صیاد جستجو کرد که خیلی راحت و آنچنان که هست جلوی دوربین ظاهر شده و مستندساز با جلب اعتماد او شرایط این راحت بودن جلوی دوربین را فراهم کرده است. البته سوژه نه نتها با دوربین بیگانه نیست که اساسا هویت حرفه‌ای او با دوربین گره خورده. در اینجا یک عکاس که همه چیز به سوژه‌ای در برابر دوربین او بدل می‌شد خود به سوژه‌ای برای دوربین فیلمبرداری مستندساز تبدیل شده است.

آقای صیاد را ول کنید

ویژگی‌های رفتاری صیاد مثلا اینکه زود عصبانی می‌شود و فحش می‌دهد یا مثلا رفاقت و همکاری‌اش با کاوه گلستان و خسرو گلسرخی از جمله مولفه هایی است که خود او را به جذاب‌ترین عنصر مستند بدل می‌کند و همدلی مخاطب را نسبت به او برمی‌انگیزد.

مستند«آقای صیاد را ول کنید» فارغ از شخصیت محور بودنش به دلیل پرداختن به حرفه یک عکاس خبری، مستندی درباره معرفی یک شغل و جهان حرفه‌ای‌اش هم محسوب می‌شود. قطعا تماشای این مستند برای عکاسان خبری می‌تواند یک ورک‌شاپ تصویری درباره عکاسی خبری و رمز و رازهای آن باشد. با اینکه مستند گفت‌وگو محور است، اما چشم‌ها نیز در کنار گوش که حرف‌های صیاد را می‌شنود، عکس و تصویرهای مختلفی را می‌بیند و از طریق این عکس‌ها که بسیاری از آنها کمیاب و کمتر دیده شده‌اند با تاریخ معاصر ایران و تحولات آن، به خصوص از زاویه عکاسی آشنا می‌شود.

مستند از ریتم خوبی برخوردار است و توانسته روح پرشتاب و پویای حاکم بر حرفه عکاسی خبری را در روایت خود بگنجاند. مریم ملک مختار با این مستند توانسته بخشی از تاریخ معاصر ایران را در ساختاری بصری در دل روایت زندگی یک عکاس به تصویر بکشد.

تماشای آثار پانزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت در پردیس نماوا