مجله نماوا، یزدان سلحشور
فیلم غریبه ساخته‌ی توماس مایکل رایت یا به اختصار توماس ام. رایت [بازیگر و استعداد نوظهور عرصه‌ی کارگردانی فیلم استرالیا] بناست که یک تریلر روان‌شناختی باشد براساس یک ماجرای واقعی معروف [در استرالیا] که در یک کتاب غیرداستانی معروف [(به دلیل انعکاس خودِ ماجرا نه نام نویسنده‌اش) باز هم در استرالیا] منعکس شده؛ کتابی به نام «نیش: عملیاتی مخفی که قاتل دانیل مورکامب را گرفت» اثر کیت کیریاکو.
«غریبه» از همان اولِ کارِ ساخته شدن‌اش با دو مشکل مهم مواجه بوده:
یک. پولِ چندانی برای ساخته شدن‌اش در دست و بال تهیه‌کنندگان نبود [فیلم با شش تهیه‌کننده، تقریباً رکورد زده است! این همه تهیه‌کننده، خودش دلیل کم‌بودِ بودجه ساخت است تازه بازیگر نقش اول هم خودش یکی از تهیه‌کنندگان است و این خودش نشان می‌دهد که چطور توانسته‌اند نقش اول را به یکی از نقشِ مکمل‌های پردرآمدِ هالیوود بدهند و هزینه ساخت هم بالا نرود!] بنابراین شانس اینکه بتوانند به سبک و سیاقِ آثارِ حتی کم‌خرج هالیوودی، فیلم را سر و سامان دهند، عملاً وجود نداشت پس فقط یک راه می‌ماند، آن هم این بود که فیلم به شیوه آثار هنری کم‌خرج اروپایی ساخته شود یعنی با نماهای بسته‌ی کم‌جمعیت و کات‌های غافلگیرکننده و فیلمبرداری نزدیک به طیف خاکستری که منعکس‌کننده‌ی فضای سرد و غیرطبیعی فیلم است [که بیشتر مختص آثار سینمای اسکاندیناوی‌ست]. شما در این فیلم از طبیعت آفتابی و گرمی که استرالیا به آن مشهور است، اثری نمی‌بینید. [البته فیلم، فقط متأثر از سینمای اسکاندیناوی نیست بلکه به نظر می‌رسد کارگردان خواسته نوعی گرته‌برداری بصری هم از آثار جیم جارموش داشته باشد. جارموش از معدود سینماگران مستقل امریکایی بوده و هست که توانسته بیان هنری سرد و کم‌تحرکِ فیلم‌های هنری اروپایی را در کشوری گرم، با نوع زبان متفاوت و معماری متفاوتِ کشورش تطبیق دهد که «رایت» هم برای تطبیق «نوع معماری و روح مکان و زبانِ انگلیسی بازیگرانِ» اثرش با معادل‌های آن در سینمای اسکاندیناوی، از روش جارموش استفاده کرده است.]
دو. موفقیت فیلم در گیشه، تا حد زیادی می‌توانست بر اساس ماجرای مشهوری که یکی از کم‌سابقه‌ترین عملیات مخفی پلیسی را در استرالیا کلید زد، تضمین شود اما والدین دانیل مورکامب به شدت مخالفت کردند. در ژوئیه ۲۰۲۲، به دلیل الهام گرفتن فیلم از تحقیقات قتل دانیل مورکامب، والدین‌اش خواستار آن شدند که سازندگان فیلم، از استفاده از نام او برای بازاریابی فیلم خودداری کنند و از ادامه این کار ناراحت بودند بنابراین تهیه‌کنندگان که ملزم به رعایتِ قانونی این خواسته بودند، برای بدل نشدنِ پوشش خبری اعتراض والدین مورکامب، به «ضدِ تبلیغ» برای فیلم، بیانیه‌ای را منتشر کردند: «غریبه روایتی تخیلی از عملیات مخفی پلیس است که منجر به پیگرد موفقیت‌آمیز قتل شد. به دلیل احترام عمیق ما به خانواده، نام مقتول هرگز در فیلم ذکر نشده است؛ و فیلم هم هیچ جزئیاتی از قتل را به تصویر نمی‌کشد و خانواده به هیچ وجه در فیلم حضور ندارند، بلکه داستان پلیس‌مخفی‌های حرفه‌ای را روایت می‌کند که سال‌های زیادی از زندگی و سلامت روحی و جسمی خود را برای حل این پرونده هزینه کرده‌اند. هنگامی که فیلم برای اولین بار در حال ساخت بود، تهیه‌کنندگان به خانواده مراجعه کردند تا آنها را از فیلم آگاه کنند. آنها از مشارکت خودداری کردند. این تصمیمی است که ما همچنان به آن احترام می‌گذاریم.» در فیلم، البته از نام مقتول نشانی هست اما آن نام، نام واقعی نیست:
«۰۰:۱۴:۲۹ یک، دو، سه، چهار، پنج
۰۰:۱۴:۳۵ من یکی از اعضای قسم‌خوردۀ پلیس غرب استرالیا هستم
۰۰:۱۴:۳۸ در بخش ماموران مخفی پلیس و در رابطه با…
۰۰:۱۴:۴۱ تحقیقات مربوط به آدم‌ربایی و قتل…
۰۰:۱۴:۴۴ جیمز لیستون در تاریخ ۱۲ مِی سال ۲۰۰۲ کار می‌کنم
۰۰:۱۴:۴۹ تاریخ امروز۶ مِی ۲۰۱۰
۰۰:۱۴:۵۴ با شماره سازمانی ۴۵۲
۰۰:۱۴:۵۷ و از اسم مستعار مارک فریم استفاده می‌کنم»
استعداد نوظهوری به نام «توماس ام. رایت»
«رایت» ابتدا به عنوان بازیگر، با بازی در مجموعه تلویزیونی‌ای که جین کمپیون [الیزابت جین کمپیون (انگلیسی: Elizabeth Jane Campion، زاده ۳۰ آوریل ۱۹۵۴) فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کننده نیوزیلندی؛ او نخستین زن فیلم‌ساز برنده جایزه اصلی جشنواره فیلم کن است و یکی از پنج زنی‌ست که همراه با سوفیا کوپولا، لینا ورتمولر و کاترین بیگلو و گرتا گرویگ و کلوئی ژائو نامزد اسکار بهترین کارگردانی شده است. او برای فیلم «پیانو»، برنده اسکار بهترین فیلمنامه اورجینال شد. همچنین او در هفتاد و هشتمین دوره جشنواره فیلم ونیز، شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی را برای فیلم «قدرت سگ» به کارنامه هنری‌اش افزود] و جرارد لی نویسندگان و سازندگان‌اش بودند، در مرکز توجه قرار گرفت. مجموعه‌ای به نام «بالای دریاچه» که برای بازی در آن، نامزدی دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را [در جوایز منتخب منتقدان (آمریکا-کانادا)] در کارنامه‌ی هنری‌اش ثبت کرد با این همه برای درخشش روی صندلی کارگردانی فیلم [در تئاتر، سال‌ها بود که شهرتی فرامرزی به هم زده بود] باید تا سال ۲۰۱۹ صبر می‌کرد فیلم «بدبختی حاد» او را در مرکز توجه منتقدان فیلم قرار داد. هالیوود ریپورتر «بدبختی حاد» را «یکی از برجسته‌ترین و موفق‌ترین اولین کارهای کارگردانی سال» نامید و رایت در بخش بهترین کارگردانی (فیلم بلند) برای جوایز انجمن کارگردانان استرالیا ۲۰۲۰ نامزد شد. فیلم «غریبه» قرار بود که ۲۰۲۰ شکل بگیرد که بحران کرونا، قواعد بازی را به هم زد بنابراین در حال حاضر با فیلمی روبرو هستیم که دو سالی، زایمان دیرس داشته است.
دو بازیگر نقش‌های مکملِ آثار پرهزینه
فیلم با بازی درخشان دو بازیگرِ نقش‌های مکمل آثار پرهزینه‌ی هالیوود شکل گرفته است. نقش مأمور مخفی را جوئل اجرتون برادر بزرگ‌تر نش اجرتون [ که او را بیشتر به خاطر بازی در فیلم مشهور«سی دقیقه پس از نیمه‌شب» و کارگردانی سریال فوق‌العاده «Mr Inbetween» می‌شناسیم] بازی کرده که در کارنامه‌اش، حضور در تولیدات سینمایی و تلویزیونی جنگ ستارگان هم ثبت شده و می‌دانیم که همچنان که بازی در نقش‌های نخست آثار پرهزینه، اعتبار و شهرت به بار می‌آورد، بازی در نقش‌های مکمل چنین آثاری هم، هر بازیگری را در مرکز توجه هنری و اقتصادی قرار می‌دهد. بازی در نقش قاتل را هم، شان هریس برعهده گرفته که در کارنامه‌اش حضور در دو فیلم سری مأموریت: غیرممکن را ثبت کرده و از موقعیتی تقریباً مشابه با «جوئل اجرتون» در هالیوود برخوردار است بنابراین می‌شود نتیجه گرفت که این دو بازیگر، یا دستمزدهای اصلی خود را نگرفته‌اند یا اصلاً دستمزد نگرفته‌اند! وگرنه فقط به خاطر دستمزد این دو بازیگر هم شده، فیلم «غریبه» هرگز ساخته نمی‌شد!
