مجله نماوا، مهگان فرهنگ
فیلم «شیرشاه» (۲۰۱۹) از تجربه‌های لایو اکشنی است که دیزنی برای قلقلک دادن حس نوستالژی مخاطبان خود ساخته و این بار هم مخاطبان بزرگسال برای او بیشتر اهمیت داشتند؛ چرا که آنها با این قصه زندگی کرده خاطراتی داشته‌اند، اگرچه برای نسل جدید هم اثری جدید و دوست‌داشتنی است. فیلمنامه این فیلم بر اساس انیمیشن کلاسیک شیرشاه نوشته شده است و جان فاورو آن را کارگردانی کرده و کمپانی والت دیزنی پیکچرز مسئولیت ساخت آن را بر عهده داشته است.
در این فیلم تفاوت خاصی با انیمیشن اصلی ساخته شده با همین نام در سال ۱۹۹۴ دیده نمی‌شود. دیزنی بازسازی‌های متفاوتی را از آثار قبلی‌اش انجام داده و در برخی از آنها تفاوت‌های بسیار دیده می‌شود. اما به دلیل تثبیت داستان، شخصیت‌ها و خط روایت در «شیرشاه»، به لحاظ داستانی و فیلمنامه تغییرات اساسی ایجاد نشده است. آن‌چه در این اثر علاوه بر واقعیت‌نمایی‌ها دیده می‌شود پرداخت به جزئیات و تاکید بر حیات‌وحش و طبیعت است. تنها در اینهاست که مخاطبان «شیرشاه» تولید شده در سال ۱۹۹۴، از تفاوت این دو فیلم لذت می‌برند.
این نکته دارای اهمیت است که مخاطبان فیلم‌ها در سال ۲۰۱۹ میلادی با تصاویری جدید به سراغ سیمبا و پدرش و دوستانش می‌روند. اگر چه خیلی‌ها معتقدند که مخاطبان فیلم و افرادی که از دیدن این فیلم لذت می‌برند، جوان‌ها یا افراد میان‌سالی هستند که در سنین پایین‌تر «شیرشاه» ۱۹۹۴ را دیده‌اند؛ اما باید در نظر داشت که نسل امروز کودکان و نوجوانان افرادی هستند که تکنولوژی‌های سه بعدی و تمهیدات ویژه سینمایی را به خوبی درک می‌کنند. این گروه با انیمیشن‌ها و آموزش‌های دیجیتال و سه بعدی تربیت یافته‌اند و یکی از نکات مهم در «شیر شاه» ۲۰۱۹ متناسب بودن با فضای تصویری نسل جدید است. یادآوری داستان خوب و تأثیرگذار، موسیقی‌های متن اثر در طول سال‌های تولید اولین فیلم «شیرشاه» تا «شیرشاه» جدید باعث شده است که فیلمی دوست داشتنی ارائه شود. همان تصاویر، همان صداها و موسیقی و مخاطب باهوش حتی می‌تواند شعرها را مجددا زمزمه کند و باز شعر هاکونا ماتاتا توسط دوستان سیمبا خوانده می‌شود.
صداگذاری‌های فیلم هم به چشم می‌آید. فاورو برای فیلم خود به سراغ بازیگرهای اکثرا شناخته‌شده و کاربلد می‌رود که حتی حضور آنها هم برای مخاطب جذابیت دارد. صداپیشگان نقش‌آفرینی واقعی و خوبی را ارائه می‌دهند. جنس صداهای به کار رفته با توجه به حضور هنرمندان شناخته شده حس آشنایی برای مخاطب دارد. قدرت کلام صدای موفاسا و شیطنت‌های رفقای سیمبا صدای سارابی به عنوان همسر موفاسا و شیرزنی که از ظلم و استبداد اسکار نمی‌ترسد و بقیه همه کاملا به‌جا و مناسب شخصیت‌پردازی‌هاست.
کارگردان مجددا از موسیقی خوب هانس زیمر در این فیلم استفاده کرده. شاید تغییر موسیقی و آوازهای فیلم اثر را به سمتی می‌برد که قیاس فیلم را با نسخه ۱۹۹۴ آن بیشتر می‌کرد و حتی باعث دور شدن و نادیده گرفتن فیلم می‌شد. اما در «شیرشاه» جدید هنوز هانس زیمر هست. زیمر یکی از شاخص‌ترین‌‌های موسیقی، آهنگسازی و تهیه‌کنندگی موسیقی است. او در طول بیش از سه دهه فعالیتش برای بیش از ۱۵۰ فیلم موسیقی متن نوشته است. آثاری که موسیقی آنها در ذهن مخاطب به عنوان یک اثر جداگانه، جاودانه است.
جهان جدید واقع گرا در «شیرشاه» هیچ تغییر اساسی در ساختار اصلی فیلم ندارد. فقط یک اثر جدید و متناسب با تکنولوژی جدید ساخت فیلم و انیمیشن است. فیلم روایت‌های خوب از داستان‌های زیبا و حتی خشونت‌های دنیای واقعی را دارد. از روابط خانوادگی ارزشمند، عشق پدرو مادر به فرزند و تربیت او می‌گوید. به خیانت و نابرادری می‌پردازد و به احساس مسئولیت و رها نکردن اشاره دارد. رفاقت و حضور دوستان خوب از مهمترین ویژگی داستان است. در انتهای فیلم به تکبر و غرور و خودپسندی اسکار اشاره می‌شود که باعث سقوط شخصیتی و اخلاقی می‌شود و حضور کفتارهایی که نماد جاهلان و بی صفت‌های هر اجتماع هستند.
رشد شخصیتی و اجتماعی سیمبا به عنوان یک شیر از بدو تولد تا رسیدن به محبوبیت اجتماعی، شجاعت مقابله با اسکار و جاهلان و به دست گرفتن قدرت در این فیلم به خوبی نشان داده شده است. رشد شناختی و تغییر و تحول در زندگی سیمبا از نکات بسیار مهم فیلم است. اتفاقی که به یک‌باره در زندگی سیمبا رخ می‌دهد و او را از جامعه‌ی اصلی‌اش دور می‌کند و شناختی که در طول فیلم برای او رخ می‌دهد. این شناخت و برگشت به ذات اصلی خود و نجات تمامی حیوانات، توسط دوستان او و آنهایی که به او آگاهی می‌دهند، شکل می گیرد. ضمن این‌که با شعر و عبارت «هاکونا ماتاتا» که در زبان سواحیلی آفریقا (شرق آفریقا) به مفهوم «مشکلی نیست» یا «جای نگرانی نیست»، به سیمبا راحت گرفتن و زندگی در جریان است را یادآوری می‌کند؛ حقیقت‌های زندگی و متعهد بودن در قبال اجتماع را نیز به او یاد می‌دهد و از او فردی می‌سازد که لایق اداره‌ی امور است.
فیلم تلاش یک جامعه برای مناسب شدن و داشتن یک شرایط متعادل برای زندگی و رهایی از جاه‌طلبی و سلطه‌گری ظالمان را نشان می دهد. نگاه اجتماعی در فیلم به همراه پیام‌های حقیقی و مناسب برای گروه‌های سنی مختلف از نکات در خور توجه فیلم است.
جان فاورو علاوه بر به رخ کشیدن قدرت تکنولوژی در «شیرشاه» جدید، در بیان قاب‌های حماسی و شاخص نیز نسبتا موفق عمل کرده است. اگرچه از نظرمنتقدین «شیرشاه» ۱۹۹۴ کاری موفق و درخور توجه بیشتری است اما استقبال همه و از همه مهمتر خانواده‌ها از این لایواکشن و حتی فروش بسیار بالای آن دلیلی بر موفقیت این اثر است.
در نهایت باید گفت «شیرشاه» یک انیمیشن جدید در آفرینش تصویری و متناسب با تکنولوژی روز و جلوه‌های ویژه است که بسیار واقع‌گرایانه به زندگی فردی و اجتماعی نگاه می‌کند و به حیات‌وحش و جغرافیا نگاهی حرفه‌ای دارد.
