مجله نماوا، نیما بهدادی مهر

بسیاری از ما جمله «قمار انتها ندارد» را بارها شنیده‌ایم و روایت‌های خاصی از افرادی به گوش‌مان خورده که با قمار ثروتی به هم زده‌اند یا در راه خماری قمار همه چیزشان را از دست داده‌اند.

شخصیت داوود با بازی میرسعید مولویان در فیلم تومان به کارگردانی مرتضی فرشباف از جذاب‌ترین کاراکترهای سینمایی در دهه اخیر است که هویت جالبی را از طریق شرط‌بندی روی نتایج فوتبال و رقابت‌های اسب‌دوانی برای خود صورت‌بندی می‌کند.

داوود پس از موفقیتش در یک شرط‌بندی فوتبال یک دم و دستگاه کوچک در کلبه برای خود راه می‌اندازد و به کمک دوستانش هم در پیش‌بینی فوتبال می‌تازد و رقیبی ندارد و هم در پیست اسب‌دوانی، به مانند یک دُن عمل می‌کند و رفتاری شبه مافیایی و پدرخوانده‌وار پیش می‌گیرد.

او به مرور از یک کارگر ساده در دامپروری به چنان جایگاهی در مناسبات شرط‌بندی می‌رسد که نتایج محال را پیش‌بینی می‌کند. به واقع او به مانند یک نوستراداموس است که گویی با الهامی غیبی و برخلاف موج غالب به انتهای هر مسابقه‌ای آگاه است و سر بزنگاه ورق اصلی خود را رو می‌کند.

فیلم تومان

تحولی که شخصیت داوود طی می‌کند به مانند گذر فصل هاست. او در هر فصلی به مقتضای جایگاهی که دارد عمل می‌کند. در اولین دقایق فیلم او را در پیله‌ای از تردید و احتیاط می‌بینیم که تنها به امید رسیدن به پولی برای فراهم شدن شرایط رسیدن به آیلین (دختر مورد علاقه‌اش) است.

پیروزی او در اولین شرط‌بندی‌اش و تداوم موفقیت‌هایش در قمارهای متعدد روی اسب و تیم‌های فوتبال سبب می‌شود تا داوود به تدریج از صمیمیت و سادگی اولیه تهی شود و نگاهی از بالا به پایین و تاحدودی ارباب رعیتی را به همه بیندازد و همین رویه او را از آیلین دور می‌کند.

ذهنیت قمار به قدری داوود را درگیر می‌کند و همه زندگی‌اش را تحت الشعاع قرار می‌دهد که به مرور آدم‌ها از دورش پراکنده می‌شوند و در پی اتفاقی که برای یونس رخ می‌دهد، روندی پاییزگونه را در پیش‌بینی‌های او مشاهده می‌کنیم و گویی داوود در روندی ارادی و شاید ناشی از افسردگی مرگ یونس یا اشباع از موفقیت‌های پیاپی در شرط بندی‌ها، همه داشته‌ها و کاشته‌هایش را روی میز می‌گذارد و کبریتی بر خوشه‌های خشکیده پیروزی‌هایش می‌کشد و همه آنچه به دست آورده به صفر می‌رساند.

اما داوود برای آنکه به همه نشان دهد کت تن کیست و فرمانروایی خود را در محیط شرط‌بندی باز هم اثبات کند به آن شیوه جالب در کورس اسب دوانی حاضر می‌شود و باز هم ورق اصلی قمار خود را در نشانه‌گذاری روی اسب اصلی به همه اثبات می‌کند و با آن شیوه جالب از برنامه‌ریزی از دام نیروهای سلطان خلیفه می‌گریزد.

فیلم «تومان» از استانداردترین آثار قصه‌گوی سینمای ایران است که برای بیان جهان‌بینی اخلاقی خود استفاده درستی از شخصیت‌ها کرده و داوود را در مقام یک شخصیت خاکستری با نمایه‌هایی از خصایص بدمنی به مخاطبان معرفی می‌کند.

تماشای فیلم تومان در نماوا