مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
اگر سریالی درباره یک کشیش که جنایت‌ها را حل و فصل می‌کند، ۱۰ فصل و ۱۱۰ اپیزود پخش شده باشد، چراغ سبز نشان دادن به یک اسپین‌آف با حضور راهبه‌ای در همین نقش، به‌قدری واضح است که نیازی به فکر کردن ندارد.
با این که ۱۰ سال از وقتی لورنا واتسون اولین بار در یکی از اپیزودهای سریال معمایی بریتانیایی و محبوب «پدر براون» در نقش خواهر بونیفاس ظاهر شد، می‌گذرد، حضور دوباره او در نقش این شخصیت در سریال اسرار خواهر بونیفاس (Sister Boniface Mysteries)، در تمام مدت درخشان است.
فصل اول این مجموعه تلویزیونی که داستان آن در دهه ۱۹۶۰ اتفاق می‌افتد، هشت فوریه ۲۰۲۲ در ۱۰ اپیزود از بریت‌باکس پخش شد و به‌قدری موفق بود که بلافاصله به فصل دوم رسید (فصل جدید نیز ۱۰ اپیزود دارد و از سوم آوریل امسال در حال پخش است).
«اسرار خواهر بونیفاس» ترکیب برنده دیگری از سریال‌های معمایی دنج، مجموعه‌های تاریخی سرگرم‌کننده و شخصیت‌های عجیب و غریب است. هرچند نام سریال از خواهر بونیفاس گرفته شده است، او اغلب در قالب یک گروه تحقیقات جنایی در دهکده‌ای با نام زیرکانه «گِرِیت اسلوتر» (کشتار بزرگ)، بیشتر نقش مکمل دارد.
تعداد جنایت‌ها در این روستای کوچکِ غیر عادی، نگران‌کننده است و خواهر بونیفاس، با تحصیلات عالی خود و تجربه کار به‌عنوان یک رمزگشا در جنگ جهانی دوم، کلید حل آن‌هاست. او مشاور رسمی اداره پلیس است و در بررسی صحنه‌های جرم به کارآگاهان سم گیلسپی (مکس براون) و فیلیکس لیوینگستون (جری ایوو) کمک می‌کند. خواهر بونیفاس همچنین در صومعه یک آزمایشگاه جنایی با تمام تجهیزات و مطابق با آخرین روش‌های علمی در دهه ۶۰ میلادی دارد.
اپیزودهای «اسرار خواهر بونیفاس» از یک قالب سختگیر وابسته به رویه پیروی می‌کند – همه‌چیز با یک جنایت شروع می‌شود و به دنبال آن تجزیه و تحلیل علمی توسط خواهر بونیفاس و بازجویی‌ها با محوریت گیلسپی و لیوینگستون و کمک همکارِ تا حدی حواس‌پرت آن‌ها، پاسبان پگی باتن (ایمی متکاف)، صورت می‌گیرد. روث پنی (میراندا رِیزان)، خبرنگار محلی فضول نیز در اطراف سرک می‌کشد، بعضی وقت‌ها خودش سر نخ‌های باارزش پیدا می‌کند، بعضی وقت‌ها مانع تحقیقات می‌شود و در همه حال با گیلسپی لاس می‌زند.
بااین‌حال، جود تیندال، خالق و نویسنده سریال (و یکی از نویسندگان قدیمی «پدر براون») و گروه نویسندگان او نوسانات سرگرم‌کننده زیادی در این فرمول پیدا می‌کنند و با وجود تعداد زیاد جنایت‌ها، «اسرار خواهر بونیفاس» تا حد زیادی شبیه خود این شخصیت، سرزنده و پرانرژی باقی می‌ماند. خواهر بونیفاس، وظیفه‌شناس، باتقوا و وارسته است، اغلب پیش از بررسی یک قربانی قتل با انگشت روی سینه خود صلیب می‌کشد، اما در عین حال با یک حس شاد جنایت‌ها را حل و فصل می‌کند و از هر سر نخ و کشف لذت می‌برد. با این که او گهگاه با مخالفت راهبه‌های دیگر مواجه می‌شود، اما خواهران همکارش در بیشتر مواقع از او حمایت می‌کنند و گاهی وقت‌ها خودشان نیز درگیر معما می‌شوند.
صومعه خواهر بونیفاس به‌طور قابل ملاحظه‌ای پیشرفته است و در کنار آزمایشگاه جنایی در حوزه تولید شراب نیز فعالیت دارد. خود خواهر بونیفاس حامی جنبش نوپای فمینیستی است، با یک موتور وسپا تردد می‌کند و به نظر از مسائل دنیوی کاملاً آگاهی دارد (او خیلی بیشتر از گیلسپی متوجه احساسات روث نسبت به اوست). نقش‌آفرینی واتسون دلپذیر است و باعث می‌شود منظره دور از ذهن یک راهبه در یک آزمایشگاه جنایی کاملاً طبیعی به نظر برسد. بقیه بازیگران به همان اندازه جالب هستند، اگرچه هیچ‌کدام از شخصیت‌های دیگر به‌اندازه خواهر بونیفاس متمایز جلوه نمی‌کنند.
گیلسپی نمونه بارز یک پلیس روراست و به تعبیری «بچه مثبت» است و لیوینگستون فقط کمی پیچیده‌تر است. او در اپیزود اول با این برداشت از زادگاهش، برمودا می‌آید که قرار است با اسکاتلندیارد کار کند، اما متوجه می‌شود در عوض باید در گریت اسلوتر خدمت کند، اما در پایان اولین پرونده خود کاملاً در محیط جا می‌افتد. روث نیز تمایل دارد گریت اسلوتر را برای یک کار خبرنگاری جذاب‌تر در لندن ترک کند، اما مشخص است همه شخصیت‌ها کاملاً به همان‌جایی که هستند تعلق دارند.
اسرار «اسرار خواهر بونیفاس» نوآورانه نیست و راه حل‌ها اغلب ابتدایی است، اما مسیر رسیدن به آن خونگرم و فریبنده است. سریال سبک بصری روشن و یکدست برنامه‌های تلویزیونی روزانه بریتانیایی را به نمایش می‌گذارد، اما گاهی اوقات شاهد شکوفایی‌های سبکی هستیم، از بازآفرینی یک سریال جاسوسی ابزورد دهه ۱۹۶۰ تا یک سکانس فانتزی از رؤیای الهام گرفته از «آوای موسیقی» خواهر بونیفاس. «اسرار خواهر بونیفاس» به همان اندازه که می‌تواند فرمالیته و بدون چالش باشد، با خلاقیت و شوخ‌طبعی کافی همراه است تا مفهوم احمقانه خود را جذاب نگه دارد.
از پدر براون تا خواهر بونیفاس
شخصیت خواهر بونیفاس از همان زمان که یک دهه پیش در اپیزود «عروس مسیح» در فصل اول «پدر براون» در نقش یک راهبه شیفته آگاتا کریستی، به کشیش مارک ویلیامز کمک کرد دو قتل را حل کند، تماشاگران را به وجد آورد.
ویل تروتر، تهیه‌کننده اجرایی «پدر براون» در تمام این سال‌ها می‌خواست بیشتر با واتسون و شخصیت او کار کند، اما باید سر درمی‌آورد چطور این کار را انجام دهد. او می‌گوید: «خواهر بونیفاس به‌قدری شاد و بامزه و نقش‌آفرینی لورنا (واتسون) آن‌قدر چشمگیر بود که ما گفتیم: “نمی‌توانیم بی‌خیال این قضیه شویم”، اما این که چطور می‌شد یک شخصیت می‌فروش را توسعه داد تا بخشی از یک سریال جنایی باشد، به کمی فکر نیاز داشت.»
تروتر فرض را گذاشته بود اسپین‌آف «پدر براون» را زمانی تولید کند که این سریال به پایان رسیده است. او تصور می‌کرد «پدر براون» نهایت سه فصل طول بکشد – اما محبوبیت این مجموعه تلویزیونی در خود بریتانیا (بی‌بی‌سی) و خارج از کشور (پی‌بی‌اس و سرویس استریمینگ بریت‌باکس در ایالات متحده) آن را فعلاً ۱۰ فصل زنده نگه داشته است. درنهایت تروتر ایده سریالی با حضور خواهر بونیفاس را با بریت‌باکس و جود تیندال، نویسنده آن اپیزود به‌یادماندنی «پدر براون» در میان گذاشت و همه آن‌ها دست‌به‌کار شدند تا «اسرار خواهر بونیفاس» را بسازند.
پیشنهاد ناگهانی حضور مجدد در نقش خواهر بونیفاس، واتسون را بهت‌زده کرد. بازیگر و کمدین ۴۵ ساله بریتانیایی به یاد می‌آورد: «مدیر برنامه‌های من تماس گرفت و گفت: “عجیب است، خودت را آماده کن…”راستش، برای من قابل باور نبود. یک غافلگیری خیلی غیرمنتظره بود.»
او می‌گوید: «اشتباه برداشت نکنید، من در “پدر براون” دوران فوق‌العاده‌ای داشتم. یک تجربه عالی بود و واقعاً حضور در این شخصیت را دوست داشتم، اما بعد از تصویربرداری آن را کنار گذاشتم و سراغ کارهای دیگر رفتم. برای همین، این که سال‌ها بعد خواهر بونیفاس به سریال خودش برسد، یک سورپرایز بزرگ ولی دوست‌داشتنی بود.»
اعتقادات در کنار پزشکی قانونی
واتسون در توصیف شخصیت خود در سریال می‌گوید: «فکر می‌کنم او یک فرد دوست‌داشتنی است. او مهربان و گرم است، اما در عین حال زنی است که در زمینه‌ای کار می‌کند که زنان در آن زمان با آن شناخته نمی‌شدند – پزشکی قانونی در دهه ۱۹۶۰. خواهر بونیفاس همچنین از جهاتی یک پیشگام است. او یک نوع اشتیاق همه‌گیر به دنیا و حل معماها و جنایت‌ها دارد.»
اما واتسون کدام جنبه شخصیت خواهر بونیفاس را بیشتر دوست دارد؟ او می‌گوید: «خب، واژه “منحصربه‌فرد” به ذهنم می‌رسد. این چیزی است که درمورد او دوست دارم. طبقه‌بندی کردن او کار سختی است، چون جنبه‌های مختلف زیادی دارد و به همین دلیل به تصویر کشیدن او خیلی خوب است.»
او ادامه می‌دهد: «خواهر بونیفاس فقط یک راهبه نیست، فقط یک متخصص پزشکی قانونی نیست. او جنبه‌های متفاوتی دارد؛ بنابراین همان بار اول از بازی در این نقش لذت بردم و حالا که این شخصیت خودش محور یک سریال شده است که فرصت می‌دهد واقعاً او را بهتر بشناسم، بیشتر لذت می‌برم.»
هر دو سریال «اسرار خواهر بونیفاس» و «پدر براون»، مجموعه‌های معمایی سرزنده و شوخ هستند که داستانشان در سال‌های میانی قرن بیستم روی می‌دهد، اما تروتر «اسرار خواهر بونیفاس» را برخلاف سریال سلف خود، یک مجموعه وابسته به رویه توصیف می‌کند. درحالی‌که مهارت پدر براون، اعتراف گرفتن از مظنونان است، خواهر بونیفاس مشاور علمی پلیس، زنی با ذهن درخشان و مدرک دکترا در پزشکی قانونی است. آزمایشگاهی که او در آن شراب درست می‌کند و شواهد را آزمایش می‌کند، جام‌هایی با مایع جوشان و همچنین یک صلیب روی دیوار دارد. واتسون اشاره می‌کند: «اعتقادات خواهر بونیفاس برای او فوق‌العاده اهمیت دارد، اما پزشکی قانونی هم مهم است.»
اتفاق واقعاً جادویی
خواهر بونیفاس با الهام از زنی خلق شد که جود تیندال، خالق و نویسنده سریال می‌شناخت. او می‌گوید: «درواقع این شخصیت بر مبنای یکی از معلمان قدیمی من طراحی شد. او یک جراح بود که در نیروی دریایی کار می‌کرد. او اولین فرمانده زن در نیروی هوایی پادشاهی انگلستان و یک پروتستان بود که بعدها راهبه کاتولیک شد. نام او خواهر اگنس بارتل بود. او درنهایت مدیریت یکی از بخش‌های کالج دانشگاهی لندن را به عهده گرفت.»
تیندال در یک مدرسه دخترانه وابسته به صومعه زیر نظر راهبه‌ها و به‌عنوان یک کاتولیک ایرلندی آموزش دید. او می‌گوید: «ما در خانواده‌‌مان تا دلتان بخواهد راهبه و کشیش داریم.» در اصل یکی از خاله‌های تیندال یکی از دو خواهری است که به‌عنوان مشاور در سریال «اسرار خواهر بونیفاس» همکاری می‌کند. تیندال با خنده می‌گوید: «اگر چیزی را اشتباه متوجه شویم، آن‌ها سریع به ما می‌گویند.»
واتسون که مادر او نیز در یک مدرسه دخترانه وابسته به صومعه درس می‌خواند، به نوشته‌های تیندال به‌عنوان مرجع محوری خود برای برداشت از شخصیت خواهر بونیفاس اشاره می‌کند و می‌گوید: «خیلی راحت با او ارتباط برقرار کردم، با بازیگوشی، جنب و جوش و سخت‌کوشی و علاقه بیش‌ازحد او به دانش. کنجکاوی فراوان خواهر بونیفاس و چشمان از حدقه بیرون زده او در مواجهه با دنیا واقعاً برای من جذاب بود.»
اما مسئله دیگری نیز به شکل غیرمنتظره به بهبود نقش‌آفرینی واتسون کمک کرد: لباس یک راهبه. او می‌گوید: «وقتی اولین بار این لباس را پوشیدم، یک اتفاق واقعاً جادویی افتاد. نمی‌دانم چطور آن را توصیف کنم. کاملاً باعث می‌شود متفاوت به نظر برسم. یک لباس باورنکردنی است.»
واتسون اعتراف می‌کند: «خیلی بامزه است، میراندا (ریزان) که نقش روث، خبرنگار را بازی می‌کند، یک بار به من گفت: “همیشه سر صحنه احساس آرامش می‌کنم. فکر می‌کنم به این خاطر است که تو لباس راهبه‌ها به تن داری و من کنارت می‌نشینم” نوعی تأثیرپذیری تدریجی اتفاق می‌افتد که واقعاً جالب است.»
برای تیندال، هسته اصلی شخصیت خواهر بونیفاس، حرفه او به‌عنوان یک دانشمند است. او می‌گوید: «این درست که خواهر بونیفاس یک کاتولیک است، اما آنچه او را هدایت می‌کند منطق و علم اوست. این رویه اوست.»
گاهی اوقات علم در دنیای کاتولیک در قالب حوزه‌ای معرفی می‌شود که به راهنمایی اخلاقی کلیسا نیاز دارد، اما ازنظر تیندال، این عملاً علم است که حس دلسوزی و احترام خواهر بونیفاس را تقویت می‌کند. او توضیح می‌دهد: «ازآنجایی‌که او یک منطق‌دان و یک دانشمند است، تمام استدلال‌ها را در نظر می‌گیرد. از مذهب کاتولیک تا الحاد، او همه متون را خوانده است. طبعاً با مطالعه بیشتر، درک بیشتر حاصل می‌شود.»
زندگی در یک دنیای بهتر
فصل اول «اسرار خواهر بونیفاس» تابستان ۲۰۲۱ در منطقه کاتسولدز در انگلستان تصویربرداری شد، به این معنی که هوا گرم بود و واتسون در لباس یک راهبه باید گرمای زیادی را تحمل می‌کرد. یادگیری موتورسواری با وسپا نیز چالش‌های خاص خود را داشت. او می‌گوید: «خیلی سخت بود، اما بالاخره توانستم یاد بگیرم. در لحظه‌ای ناخواسته موفق شدم تک‌چرخ بزنم! آقایی که به من آموزش می‌داد، گفت: “واقعاً نمی‌دانستم می‌توانی این کار را انجام دهی.” اما در آن لحظه به نظرم رسید این می‌تواند کار مناسبی برای شخصیت من در سریال باشد.»
با «پدر براون»، «اسرار خواهر بونیفاس» و «گرانتچستر»، تلویزیون این روزها به‌طور شگفت‌انگیزی به‌اندازه کافی کارآگاهان مذهبی دارد. تروتر معتقد است این شخصیت‌ها برای خودِ بهتر ما جذاب هستند. او می‌گوید: «این‌ها سریال‌های پلیسی هستند، اما داستان‌های اخلاقی هم هستند. ما در خیلی از سریال‌های دیگر فقط با پلیس‌ها و دزدها روبرو هستیم، درحالی‌که در اینجا یک پس‌زمینه کامل از بشریت و معنویت وجود دارد – آدم‌ها می‌خواهند خوب باشند تا یک دنیای بهتر داشته باشند.»
منبع: ناول ساسپکتز، تی‌وی اینسایدر، امریکا مگزین
تماشای سریال اسرار خواهر بونیفاس در نماوا
