آلن پارکر کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه نویس برجسته بریتانیایی در آخرین روز ماه ژوئیه (۱۰ مرداد) در سن ۷۶ سالگی درگذشت. پارکر در طول زندگی حرفه‌ایش ساخت ماندگارترین و رک‌ترین فیلم‌های احساسی را برعهده داشته است. او فعالیت حرفه‌ایش را در سال ۱۹۷۶ با ساخت فیلم بسیار خاص باگزی مالون Bugsy Malone که یک فیلم موزیکال گانگستری به همراه پیچش داستانی بزرگی بود آغاز کرد. پارکر ساخت فیلم‌های مهمی از جمله قطار سریع‌السیر نیمه‌شب Midnight Express، قلب فرشته Angel Heart و تعهدات The Commitments را نیز در کارنامه هنری‌اش ثبت کرده است.
هرچند عنصر موسیقی یکی از تم‌های معمول در آثار پارکر به شمار می‌رود، اما او استعدادش در به کار گرفتن ژانرهای سینمایی دیگر را نیز ثابت کرده است. جالب است بدانید فیلم‌های او در مجموع برنده ۱۰ جایزه اسکار و ۱۰ جایزه گلدن گلوب شده‌اند، اما هیچ تندیس اسکاری نصیب خود پارکر نشد. او به‌خاطر بریتانیایی بودنش، نگاه قاطعانه‌ای نسبت به آمریکا داشت که موجب تحت‌تأثیر قرار دادن بسیاری از تماشاچی‌هایش می‌شد. این حس و هیجان در آثار دیگر هم‌وطنان او مثل جان شلزینجر و نیکلاس روگ نیز هویداست. آلن پارکر آخرین فیلمش را در سال ۲۰۰۳ ساخت. در ادامه ۱۳ تا از بهترین آثار فیلم‌سازی پارکر را به شما معرفی می‌کنیم که قطعا ارزش نگاه و زمان شما را دارند.
همچنین بخوانید:
فیلم‌های نوجوانانه که نباید تماشای آنها را از دست بدهید
۱۳. بیا بهشت را ببین (۱۹۹۰) Come See The Paradise
هرچند فیلم‌نامه این فیلم به نوعی اتفاقی شکل گرفته بود، اما نگاه آن به یکی از بخش‌های تاریخ آمریکا در طول جنگ جهانی دوم هنوز هم نافذ است. دنیس کواید نقش یک سرباز آمریکایی را بازی می‌کند که عاشق دختر رئیس ژاپنی‌اش در آمریکا می‌شود. با وجود بودجه بالا و ساختار زیبای بیا بهشت را ببین Come See The Paradise، این فیلم به نوعی از نظر احساسی کمی توخالی است و به نوعی جزو نافرجامی‌های آلن پارکر محسوب می‌شود.
۱۲. خاکسترهای آنجلا (۱۹۹۹) Angela’s Ashes
خاکسترهای آنجلا Angela’s Ashes که با اقتباس از کتاب خودزندگی‌نامه فرانک مک‌کورت ساخته شده تصویری ظالمانه و دلهره‌آور از دوران کودکی در شرایط فقر و بی‌بضاعتی را ارائه می‌دهد.
هرچند این فیلم با خوش‌نیتی کمی طنز و حال خوب را نیز در برابر شرایط سخت چاشنی کار کرده است، خاکسترهای آنجلا Angela’s Ashes به نوعی تنها یک داستان ملال‌آور از فقر را روایت می‌کند.
این فیلم موفق شده یک دنیای بسیار واقعی را به تصویر بکشد که دست‌کم تعدادی از تماشاچی‌ها آن را از نزدیک تجربه کرده‌اند. بازی رابرت کارلایل و امیلی واتسون در این فیلم ستودنی است. در مجموع با فیلم قدرتمند و تأثیرگذاری روبرو هستیم.
۱۱. باگزی مالون (۱۹۷۶) Bugsy Malone
کمتر پیش می‌آید که اولین تجربه فیلم‌سازی یک کارگردان تازه‌کار به یک فیلم اصیل، خاص و کاملا متفاوت از جریان‌های اصلی سینما تبدیل شود. کله‌پاک‌کن Eraserhead اولین اثر دیوید لینچ در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد و می‌توان باگزی مالون Bugsy Malone اولین ساخته سینمایی آلن پارکر را نیز در این دسته‌بندی گنجاند.
این فیلم یک فیلم موزیکال گانگستری است که تقریبا با هرچه در ذهن دارید متفاوت است. تمام نقش‌های اصلی توسط بازیگران کودک اجرا شده که اسکات بایو و جودی فاستر از جمله شناخته‌شده‌ترین آنها هستند. یکی دیگر از ترفندهای استفاده‌شده در باگزی مالون Bugsy Malone، استفاده از خامه به جای گلوله در تفنگ‌هاست.
جذابیت و گیرایی این فیلم بعد از این همه سال هنوز حفظ شده است.
۱۰. بردی (۱۹۸۴) Birdy
پارکر پس از ساخت دیوار پینک فلوید Pink Floyd: The Wall سرعت کارش را تغییر داد و این درام آگاه و زیبا درباره دو دوست نوجوان به نام‌های ال (نیکلاس کیج) و بردی (متیو موداین) را کارگردانی کرد.
بردی Birdy با فلش‌بک‌هایی که دارد داستان دوران دبیرستان این دو دوست در دهه ۶۰ آمریکا و پیش از اعزام آنها به جنگ ویتنام را دنبال می‌کند.
این فیلم که بیانگر آسیب‌های جنگی وارد شده به جوانان است، یک شاهکار گیرا نیز محسوب می‌شود. پارکر با گوش موسیقیایی که دارد، به طرز فوق‌العاده‌ای از آهنگ پیتر گابریل خواننده اصلی گروه جنسیس برای تأثیرگذاری بیشتر استفاده کرده است.
این کمدی درام آن طور که شایسته آن بود دیده نشد، اما کاملا ارزش تماشا کردن را دارد.
۹. اویتا (۱۹۹۶) Evita
آلن پارکر بالاخره این اقتباس سینمایی از نمایش موزیکال اندرو لوید وبر که خیلی‌ها مدت طولانی چشم‌انتظار آن بودند را با بودجه بسیار سنگین ساخت.
اویتا Evita داستان زندگی اوا دوراته بازیگر را روایت می‌کند که پس از ازدواج با خوآن پرون به بانوی اول آرژانتین تبدیل می‌شود. پارکر همان سرسختی و بی‌احساسی که در فیلم‌های دیگرش مثل تعهدات The Commitments و شهرت Fame را به کار گرفته بود در اویتا Evita نیز پیاده کرده است.
مدونا یکی از بهترین بازی‌هایش را در نقش اول این فیلم به نمایش می‌گذارد.
هرچند اویتا Evita عاری از اشتباه نیست، اما به طور کلی به یک فیلم بسیار شگفت‌انگیز تبدیل شده است. این فیلم در ۵ رشته نامزد دریافت اسکار شد و تنها توانست اسکار بهترین ترانه را از آن خود کند.
۸. تعهدات (۱۹۹۱) The Commitments
پارکر با ساخت این فیلم زنده و روح‌دار درباره موسیقی که ماجراهایش در پایتخت ایرلند می‌گذرد، خیلی زود به روال قبل بازگشت.
گروهی نوجوان که از بیکاری و بی‌هدفی در زندگی رنج می‌برند تصمیم می‌گیرند یک گروه موسیقی تشکیل بدهند. نکته بی‌نظیر درباره تعهدات The Commitments این است که کارگردان درست مثل فیلم پیشینش (شهرت Fame)، توانسته انرژی و تکاپوی مخصوص جوانان را به تصویر بکشد.
موسیقی‌های بازسازی شده در این فیلم نیز به شدت مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
۷. زندگی دیوید گیل (۲۰۰۳) The Life Of David Gale
در این جا با یک فیلم سخت، خشن، سازش‌ناپذیر و به سبک پارکر روبرو هستیم که با درایت و زیبایی خاصی نوشته شده و داستان مردی را روایت می‌کند که مخالف مجازات اعدام است و ناگهان متهم به قتل همکارش می‌شود.
پس از اینکه شخصیت اول داستان (با بازی قوی کوین اسپیسی) محکوم به اعدام می‌شود و باید شش سال منتظر اجرای حکم بماند، داستان به صورت فلش‌بک و تقریبا پیچیده‌ای روایت می‌شود.
بازی کیت وینسلت و لورا لینی در این فیلم فوق‌العاده بود، با این حال زندگی دیوید گیل The Life Of David Gale نتوانست فروش بالایی در گیشه به‌دست بیاورد.
۶. دیوار پینک فلوید (۱۹۸۲) Pink Floyd: The Wall
خود پارکر با نگاهی نه چندان مثبت از این فیلم به‌عنوان «فیلم دانشجویی ۱۵ میلیون دلاری»اش یاد می‌کند. دیوار پینک فلوید Pink Floyd: The Wall یک اثر تمام فیزیکی، روانی و شنیداری است که تمام حواس را به خود درگیر می‌کند.
این فیلم با اقتباس از آلبوم سال ۱۹۷۹ پینک فلوید که فروش بسیار بالایی داشت ساخته شده و نسبت به چیزی که از ژانر موزیکال می‌دانیم، به‌شدت خلاف عرف، سیاه، پرتنش و پریشان‌کننده است.
بخشی از این فیلم به‌صورت لایواکشن و بخش دیگر به‌صورت انیمیشن ساخته شده و دیالوگ‌های بسیار محدودی در آن شنیده می‌شود. در عوض، فیلم با انتخاب چندین آهنگ از آلبوم اصلی سعی در روایت داستان دارد. قسمت‌های انیمیشنی فیلم توسط جرالد اسکارف کارگردانی شده است.
پینک (با بازی باب گلداف) یک ستاره راک سوخته است که پشت «دیوار» ذهنی عنوان‌شده در نام فیلم کناره‌گیری کرده است. ما تصاویری از دوران کودکی او در بریتانیای پس از جنگ، بدرفتاری‌هایی که سیستم آموزشی فاشیست نسبت به او داشته و عقب‌نشینی به دنیای نئو-نازی-گونه «دیوار» را می‌بینیم.
بحث‌های زیادی در زمان اکران این فیلم شکل گرفت و برچسب‌هایی از جمله «ترحم به خود»، «پرمدعا» و «شیطانی» به آن داده شد و به همین دلیل دیوار پینک فلوید Pink Floyd: The Wall با اصطلاح «برای همه مناسب نیست» موقعیتش را دوباره تعریف کرد. با این حال این فیلم به یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌های کالت در سی سال گذشته تبدیل شده است.
۵. قطار سریع‌السیر نیمه‌شب (۱۹۷۸) Midnight Express
یک درام مهیج که اتفاقات آن در زندانی در ترکیه رخ می‌دهد و آلن پارکر روی فیلم‌نامه قدرتمندی از الیور استون کار کرده و از موسیقی مثال‌زدنی جورجو مورودر استفاده کرده است. قطار سریع‌السیر نیمه‌شب Midnight Express پر از ماجراهای مختلف و تا حدودی حیرت‌آور است.
بیلی هیز آمریکایی به اتهام قاچاق مواد مخدر در ترکیه که اصلا چنین جرمی را برنمی‌تابد دستگیر می‌شود. آیا سواستفاده‌های فیزیکی و خفت در زندان ترکی که بر سر هیز می‌آید حق اوست؟ همچنین، این فیلم‌نامه به دلیل دیدگاه تک‌بعدی، نژادپرستانه و بیگانه‌هراسی که نسبت به مردم ترکیه دارد به‌شدت مرتکب جنایت شده است.
با این حال، با وجود کمبودها و مسائل اخلاقی مطرح‌شده در داستان، این فیلم یک روایت قدرتمند دارد و به خوبی توانایی‌های پارکر از نظر بصری و داستان‌گویی را به نمایش گذاشته است.
۴. شهرت (۱۹۸۰) Fame
شهرت Fame فروش بسیار بالایی را در گیشه تجربه کرد و بعد یک اسپین‌آف تلویزیونی از روی آن ساخته شد. موفقیت این فیلم در گیشه هنوز هم بسیاری را متعجب کرده است. چرا؟ برای مثال، فیلم از عنوانی که دارد به عنوان یک شمشیر دولبه استفاده کرده است.
داستان موقعیت چند دانشجوی دانشکده هنرهای نمایشی نیویورک را دنبال می‌کند. این همان جایی است که «شهرت» (و پارکر) در آن پیشی می‌گیرد؛ دلیل آن وجود این نکته است که این فیلم هیچ نمای جذابی از جوان‌ها و برق چشم‌هایشان از رسیدن به شهرت و ثروت را تصویرسازی نکرده است.
در واقع، برخورد و رویکرد کاملا غیراحساسی که این فیلم دارد چیزی است که باعث اوج گرفتن آن شده است. احتمالا صحنههایی از فیلم که از لروی می‌خواهند که بخواند و بنویسد و او خشمگین می‌شود، یا جایی که از کوکو
توسط فرد هرزه‌ای که خواستار تبدیل شدن به یک فیلم‌ساز است سوءاستفاده می‌شود را هرگز فراموش نخواهید کرد.
این خلوصی که پارکر آن را برای بیننده باورپذیر کرده موجب تبدیل شدن شهرت Fame از یک فیلم نسبتا خوب به یک فیلم عالی شده است.
به‌علاوه، شهرت Fame اثری است که پارکر نزدیکی همیشگی‌اش به موسیقی را در دنیای سینمایی آن به نمایش گذاشته است. او آثار موزیکالش را به سبکی اصیل و هیجان‌انگیز ضبط می‌کند.
شهرت Fame مصداق بارز یکی از بهترین عملکردهای آلن پارکر به‌عنوان کارگردان است.
۳. به ماه شلیک کن (۱۹۸۲) Shoot The Moon
آلن پارکر اوایل دهه ۸۰ حسابی مشغول بود. فیلم‌برداری به ماه شلیک کن Shoot The Moon خیلی سریع در فاصله ساخت میان شهرت Fame و دیوار پینک فلوید Pink Floyd: The Wall صورت گرفت. آلبرت فینی و دایان کیتون در این فیلم خشن و طاقت‌فرسا (که نگاهی غیرمنعطف به شکست در ازدواج دارد) بازی می‌کنند.
به ماه شلیک کن Shoot The Moon با نمایش کیفیتی خام و رها، به یک درام قدرتمند تبدیل شده که در اصل از ساخته رابرت بنتون به نام کریمر علیه کریمر Kramer Vs. Kramer محصول ۱۹۷۹ در تمام زمینه‌ها پیشی گرفته است.
پارکر در به ماه شلیک کن Shoot The Moon با نشان دادن تنوع و گوناگونی در مقام کارگردان، یکی از بهترین فیلم‌هایش را ساخته است.
این فیلم با نگاه رکی که به ازدواج‌های دچار بحران دارد، درست در کنار صحنههایی از یک ازدواج Scenes From A Marriage اثر اینگمار برگمان محصول ۱۹۷۳ و ولنتاین غمگین Blue Valentine ساخته درک سیانفرانس محصول ۲۰۱۰ قرار می‌گیرد.
۲. قلب فرشته (۱۹۸۷) Angel Heart
داستان قلب فرشته Angel Heart در میانه دهه ۵۰ میلادی می‌گذرد و یک درام هولناک، خشن و فرسوده را شکل داده که واقعا بیننده را درگیر خود می‌کند. میکی روک نقش هری انجل یک کارآگاه خصوصی را بازی می‌کند که توسط لوئیس سایفر (با بازی رابرت دنیرو) مبهم و مرموز استخدام شده تا خواننده گم‌شده‌ای به نام جانی فیوریت را پیدا کند. بیشتر از این نمی‌توان داستان فیلم را بازگو کرد.
قلب فرشته Angel Heart فیلمی جذاب و خاص است که هرگز در ایجاد شوک و حیرت تماشاچی ناکام نمی‌ماند. هالیوود هرگز نمی‌تواند به این فیلم‌نامه در زمان کنونی و اثری که این داستان روی تماشاچی می‌گذارد نزدیک شود. قلب فرشته Angel Heart یکی از تأثیرگذارترین آثار آلن پارکر محسوب می‌شود.
۱. میسیسیپی می‌سوزد (۱۹۸۸) Mississippi Burning
پارکر با عقب‌نشینی از منطقه سیاه قلب فرشته Angel Heart، اثر دیگری خلق کرد که دست کمی از سرسختی و پیشرو بودن آن ندارد. میسیسیپی می‌سوزد Mississippi Burning یک گریه غضبناک در برابر نژادپرستی در ایالت‌های جنوبی آمریکا در اواخر دهه ۶۰ میلادی است.
ماجرای فیلم با اقتباس از داستان واقعی قتل سه کارمند مدافع حقوق مدنی در میسیسیپی ساخته شده و اثری گیرا و تکان‌دهنده محسوب می‌شود. جین هکمن و ویلم دفو نقش دو مأمور اف‌بی‌آی را بازی می‌کنند که رویکرد و سبک متفاوتی نسبت به اجرای قانون دارند.
میسیسیپی می‌سوزد Mississippi Burning یک اثر ناتوان‌کننده است و داستانی را بازگو می‌کند که تکرار هزار باره آن هم کم است. آفرین به پارکر که زور و خشم پشت این داستان را نادیده نگرفت.
این مقاله برگرفته از نوشته نیل اوانس در سایت tasteofcinema.com است.
