مجله نماوا، فریبا اشوئی
استفاده از کامپیوتر و بهویژه اینترنت در جوامعی که به جهات مختلف از هم جدا، اما بهواسطه ذهن، تفکر و اندیشه به هم نزدیک هستند را میتوان اتفاقی مبارک تعبیر کرد. اتفاقی که بهواسطه آن، نوعی یکپارچگی و هم راستایی مجازیِ اذهان فراهم شد. در این شکل از یکپارچگی میتوان ملیتها را حذف کرد و تنها بر آزادی بیان و تعامل اندیشه تمرکز کرد. یک پلتفرم در ابعادِ بینهایت؛ جهانی بدون مرز. فرصتی نامحدود برای خالقان اصلی ایده، تفکر، هنر، متون رسانهای و…
دهکده جهانی یا همان GLOBAL VILLAGE مطابق با تعبیری که مارشال مک لوهان در توصیف آینده جهان و تحت تاثیر وسایل ارتباط جمعی به کار بُرد، در واقع تاکیدی است بر چگونگی تغییر و کنترل جهان، توسط فناوری الکترونیکی و حرکت اطلاعات از چهار گوشه جهان به تمام نقاط در یک زمان واحد. مک لوهان در سری کتابهای مرتبطش با این مهم (انسان رسانهای- درک رسانهها) دراین باره توضیح داده که چگونه جهان توسط فناوریهای عصر دیجیتال، مدیریت اطلاعات خواهد شد.
مینی سریال کد میلیارد دلاری با تاکید بر گستردگی اخبار و کوچک شدن جهان بهواسطه ظهور عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات (دهکده جهانی) از جهانی دیگر که به پشت پرده این انقلاب جهانی پرداخته است، سخن میگوید.
دو نفر در برلین در همان سالهای نخست فروپاشی دیوار این شهر، در اوایل دهه ۹۰ میلادی، به طور اتفاقی و بهواسطه یک علاقهمندی مشترک در یک باشگاه تکنو با هم آشنا میشوند. کارستن شلوتر (لیونارد شایشر) دانشجوی فوق لیسانس هنر و یوری مولر (ماریوس آرنت) نخبه و برنامهنویس رایانه. خروجی این آشنایی، یک ایده بزرگ همراه با فناوری منحصر به فرد و در ظاهر دست نیافتنی به نام تراویژن میشود که قرار است کاربران، بهوسیله آن با یک کلیک از طریق صفحه رایانه به تمام نقاط جهان سفر کنند. ایدهای که با تولدش توسط یک ابرشرکت مجازی به نام گوگل از خالقان کوچک آن ربوده میشود و …
«کد میلیارد دلاری» به کارگردانی رابرت تالهیم و تهیه و تولید نتفلیکس تجربهای متفاوت در صنعت سینمای آلمان است که با روایت قصهای واقعی و ماجرامحور، پا به دنیای بزرگ و تا اندازهای مخوف، از پشت پرده شرکتهای پرآوازه فناوری اطلاعات، گذاشته است. فیلمنامه این فیلم را میتوان از دو نگاه و پیرنگ خاص مورد بررسی و تحلیل قرار داد. پیرنگ اول که در حقیقت نگاه زیرساختی در طراحی محتوای آن به حساب میآید، پیرنگ انگیزشی- تربیتی- روانشناختی و البته آموزشی است. الیور زینپ فیلمنامهنویس مجموعه، در این پیرنگ، با یک زمینهسازی ساده و ایجاد موقعیتهای سهلالوصول در زندگی و روزمرگیهای جوانان دهه نودی، یک اتفاق تربیتی-روانشناختی را رقم میزند. اتفاقی که ضمن بزرگی و عمق معنایی زیادش، پیرنگهای دیگر داستان را در وجوه دیگر نیز راهاندازی میکند. شکل پرداخت داستان در این لایه، توقعات بلند پروازانه و انگیزشی مخاطب جوان فیلم را به نحوی شایسته و قابل تامین کرده است. اما پیرنگهای بعدی، بیشتر بر پیگیری و تولد تراویژن و فرآیند جهانی شدن و موفقیت آن متمرکزند و در واقع همهی این پیرنگها نیز نتیجه پختگی و بهعمل آمدن همان پیرنگ اصلی و قلب درام هستند که مخاطب را به پیگیری و همراهی با مجموعه راغب میسازند.
کدهای معنایی مهمی (رفاقت، امید، شکست، استقامت، تلاش جمعی و پیگیری و از همه مهمتر باور) در جای جای داستان این مجموعه بارگذاری شدهاند که مخاطب پیگیرانه در پاسهای اطلاعاتی تعبیه شده در ماجراها و گفتوگوها، به آن دست مییابد. در نهایت، این مکاشفه و پیگیری ماجراها، منجر به دریافت آگاهی و شناختی شفاف و واقعیتر از زندگی، همچنین واقعیتِ غولهای تجاری فضای مجازی که موضوع اصلی درام هم هستند، میشود. مهمترین عنصر موفقیت «کد میلیارد دلاری»، بیادعایی و حرکت ساده آن بر روی خط مستقیمِ واقعیت، بدون حاشیهپردازی و بزرگنمایی است.
نگاه غیرمستقیم، مستند و مستدل بر پایه اسناد و مدارکِ فیلمساز در پرداخت فیلم، او را از حواشی رایج این نمونه فیلمها (شبکه اجتماعی– دیوید فینچر) دور ساخته است.
تقابل و رویارویی قدرتی که بهواسطه پول و ثروت فراهم شده با نخبگان کوچک، گمنام و کم توان مالی که تنها برگ برندهشان علمی است که برآن مسلطاند، تصویر زیبایی از معنای واقعی حقخواهی و تجلی عدالت را به نمایش گذاشته که پیگیری و تعقیب آن تا نتیجه، سریال را نزد مخاطبان آن بینهایت جذاب و دیدنی ساخته است.
مینی سریال «کد میلیارد دلاری» ساختاری ساده و جذاب دارد که بر پایه رفت و برگشت میان گذشته و حال طراحی شده است. اما تمام این رفت و برگشتها تنها بهواسطه وجود یک نقطه مشترک تکرار شونده در کل مجموعه (جلسه آزمایشی دادخواهی) به هیچ وجه برای مخاطب آزاردهنده نیستند. چرا که اصل دادخواهی آزمایشی در برلین برای آمادگی و شرکت در زورآزمایی بزرگتر در نیویورک، به خودی خود از غنای موضوعی قابلی برخوردار است که مخاطب از تکرار آن و وقوف بر جزئیات و ریزهکاریها، رضایتمندی کامل دارد. حضور موسیقی ریتمیک با ضرباهنگ بالا در بزنگاههای دراماتیک و هیجانی داستان، یکی دیگر از نقاط قوت این مجموعه کوتاه است که از توجه مخاطب دور نمیماند.
تماشای سریال کد میلیارد دلاری در نماوا