مجله نماوا، مهگان فرهنگ
در آموزش، هدف درست اندیشیدن است و آنچه که تمام آموزشدهندگان بهوجود میآورند در سطح خرد و کلان این است که شرایطی را ایجاد کنند تا فراگیرانشان، بهویژه کودکان و نوجوانان بتوانند آنچه را که مد نظر است یاد بگیرند.
بالا بردن فهم فراگیران از مسائل، بهوسیلهی هرآنچه که در دسترس است از خلاقیتهای ویژهی یک فرد آموزشدهنده است. اینکه از چه روشها و چه نقاطی باید شروع و استفاده کرد، از مهمترین نکاتی است که برای آموزشدهندگان مجرب، بسیار خوب و قابل تشخیص به تناسب زمان و فراگیران است.
ایرج طهماسب با برنامهی مهمونی در عید نوروز به مخاطبان خود و آنهایی که به آموزش و مسایل آموزشی فکر میکنند ثابت کرد که همچنان برنامهساز خوبی است و در زمان و شرایط متفاوت باز میتواند، طیف گستردهای از مخاطب خود را راضی نگه دارد و از طرفی باز به آموزش و تاثیرگذاری بپردازد. ضمن اینکه از نقاط ضعف آن نیز نباید گذشت، اما کلیت کار یک اثر و برنامهی موفق است و دور از تجربهی او نیست.
یکی از مهمترین رویکردهای ایرج طهماسب تعامل، صبر و حوصله و گفتوگو با شخصیتها و مهمانهایش است. همین است که او را به برنامهساز و کارگردانی خوشذوق و کاربلد تبدیل کرده است. یکی از مهمترین کارهای ایرج طهماسب ضمن معرفی مهمانها در مجموعهی «مهمونی» و استفاده از ویژگیهای آنها بهویژه مهارتها و استعدادهای آنهاست. اینجاست که او با بهکارگیری شیوههایی بسیار آسان و ملموس مانند یک آموزشدهنده یا آموزگار، پیام خود را میدهد. به گونهای که مخاطب میتواند خود را در جایگاه هر کدام از شخصیتها ببیند. او نوعی خود آگاهی را در مخاطبانش ایجاد میکند. که همین مهمترین شناختهاست. به همین ترتیب است که این کار او را میتوان در زمره ی هدفهای نوین آموزشی به حساب آورد.
شناخت خود و آگاهی از موهبتها و استعدادهای خویش، به کار انداختن قوای ذهنی خلاق و پرتخیل، غلبه بر انگیزههای نامطلوب و ویرانگر، ایفای نقش مسؤلانه و… از جمله هدفهای آموزش و پرورش نوین است. (کینگ و اشنایدر، ۱۹۹۰)
او با استفاده از اندیشهی آزاد و تخیل خلاق و موجـودیت افـراد به راههای جدید میرسد. ایرج طهماسب به نوعی از واقعیتها به تفکر و سازندگی دست مییابد. اجازهی اندیشیدن میدهد. مسایل را تحلیل می کند. ازعلاقمندیهای مهمانها و گاه شخصیتهایش در جهت آموزشهای خود استفاده میکند. به عنوان مثال حضور مهمانهایی خوب و مهم ازگروه هنرموسیقی و آواز، سیروان و زانیار خسروی که اتفاقا دارای استعداد ها و ویژگیهایی خاص از دوران کودکی هستند، در برنامهاش یکی از آن نقطههای قدرت است.
ایرج طهماسب با مهمانهای اهل موسیقیاش، از موسیقی میگوید، عروسکها و شخصیتها در تعامل با این دو برادر به نکات جالبی ازموسیقی اشاره میکنند. حتی با استفاده از بازیهایی بسیار ساده هوش و استعداد علمی مهمانانش را نشان داده و در این میان به معرفی سازها میپردازد.
طهماسب به خوبی در میان همهی عروسکها و شخصیتها به بازی و گفتوگو میپردازد. بازی یکی دیگر ازعوامل توســعهی تفکر در دورههای یادگیری برای کودکان اســت. بازی با انسانها تا سنین بالاتر ادامه دارد. بازی کردن از درون افراد گرفته میشود و میتواند در ایجاد چالش موفق عمل کند. بازی میتواند یکی از بهترین روشها باشد و در این قسمت و با حضور دو برادر که به لحاظ کاری نیز همسو هستند، این بازی زیباتر، چالش برانگیزتر و هیجانانگیزتر میشود. ایرج طهماسب در این بازی نقش معلمی را دارد که دانش آموزانش را به چالش هایاحساسی خودشان هدایت میکند.
بازی مستقیم معلمان با درگیرکردن دانش آموزان در فرایند بازی به آنها درتشــخیص احساســات خود و دیگران کمک میکننــد. آنها با انجام دادن بازیهای گوناگون، مانند بازیهــای نمادین، تصوری و اجرای نمایشــنامهها به دانشآموزان به توسعه تفکر انتزاعی کمک میکنند. (اســپرلی نگو همکاران، ۲۰۱۲)
ایرج طهماسب به اندازهی یک آموزگار، آموزشدهنده و یا هر عنوانی که بتوان برایش انتخاب کرد باتجربه و تخصص هنرمندانهاش و دور از هرگونه شعارزدگی، برای تعلیم و تربیت کودکان و بزرگسالان، تلاش میکند. اگرچه او برای همیشه آقای مجری کودکان و خانوادهها است، اما بیش از هر چیز به ما یاد میدهد که چگونه در شرایط و دوران مختلف میتوان به سادگی و شیوایی و با بهرهگیری از پتانسیلهای روز به تاثیرگذاری پرداخت.
• منابع :
- کینگ، الکساندر و اشنایدر، برتراند: ۱۳۷۴ نخستین انقلاب جهانی، باشگاه رم، ۱۹۹۰، ترجمه شهیندخت خوارزمی، انتشارات احیاء.
- پرورش مهارت های شناختی و خالق کودک. شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران. ۱۳۹۷. دفتر تألیف کتابهای درسی فنی و حرفهای و کاردانش.
- Sperling.RA . Richmond., A. R. Ramsay . CM , Klapp M .۲۰۱۲
The measurement and predictive ability of metacognition in middle school learners. Jurnal of Education Research ۱۰۵(۱)