مجله نماوا، رویا فتحاللهزاده
فیلم مستند ایلان ماسک: مرد آهنی واقعی، مستندی در نوع زندگینامهای درباره دستاوردها و موفقیتهای ایلان ماسک، موسس شرکت مالی اینترنتی پیپال (PayPal)، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت مخابراتی و هوافضایی اسپیسایکس (SpaceX)، مدیر عامل و طراح محصولات خودروهای برقی تسلا موتورز (Tesla, Inc) و موسس چندین شرکت دیگر است.
این فیلم مستند علمی با نمایش تصاویری از پرتاب موشک فالکون ۹ (Falcon ۹) ساخته شده در شرکت اسپیسایکس با مدیریت ایلان ماسک آغاز میشود. ایجاد و ساخت این موشکها با قابلیت استفادهی چندباره یکی از رویاهای ایلان ماسک در سالهای اخیر بوده است که راهی برای دستیابی او به اکتشافات فضایی و ایجاد شهرهایی خودکفا و قابل سکونت برای انسان در فضا قلمداد میشود. او در یک سخنرانی گفته است: «ایدئولوژی شخصی من این است که مفید واقع بشوم و هدفم حفظ انرژی و پیشرفت تکنولوژیهای فضایی برای ایجاد شهرهای خودکفا در مریخ است».
فیلم «ایلان ماسک: مرد آهنی واقعی»، میکوشد تا با بهکارگیری تصاویری آرشیوی شامل عکس و فیلم از یکسو و گفتوگو با دوستان و آشنایان، خبرنگاران و متخصصان فناوری اطلاعات از سوی دیگر، داستان زندگی این نابغه و کارآفرین جسور را روایت کند. ما از طریق داستانها و خاطراتی که این افراد از ماسک، بازگو میکنند با شخصیت، منش و افکار او بیشتر آشنا میشویم. شناختی که نه از طریق روایتهای رسمی بلکه از طریق دیدگاههای افراد مختلفی که به نحوی با او در ارتباط و تعامل بودهاند، بهدست میآید.
ایلان ماسک از همان دوران کودکی، شخصیتی متفاوت نسبت به دیگر همسالانش داشت. او در مورد کودکیش گفته است که در آن دوران، از سوی خانواده، توجهی به او نمیشد و به همین دلیل، معمولا در بیرون از خانه، مواد منفجره میساخته است. با اینحال، در حاشیه بودن و انزوایش به نیرویی پیشرونده برای او تبدیل شد تا با انگیزهی بیشتری برای خلق دنیای منحصربهفردش، تلاش کند. اولین موفقیت او در سن ۱۲ سالگی حاصل شد. طراحی بازی ویدئویی Blaster زندگی او را دستخوش تغییر کرد او توانست Blaster را با قیمت ۵۰۰ دلار بفروشد. در دوران دبیرستان هوش و نبوغ او موجب شد تا مورد حسادت و آزار و اذیت همکلاسیهایش قرار بگیرد. روزهای سختی داشت اما ایلان ماسک، هرگز از اشتیاق به یادگیری و طرح ایدههای نوآورانه نا امید نشد.
سالها بعد در سال ۱۹۹۹ توانست دانش و تجربیاتش را برای تاسیس شرکت ایکس.کام (X.com) بهکار بگیرد که یک سرویسدهنده مالی بود. تاسیس این شرکت که بعدها به شرکت پیپال منتقل شد در آن زمان، انقلاب و تحولی بزرگ در حوزه فناوریهای مالی به شمار میآمد. استراتژیهای کسب و کاری ایلان ماسک شامل اهدای جایزه نقدی به مشتریان و ایجاد سیستم پرداخت فرد به فرد در توسعهی شرکت ایکس.کام و پیپال تاثیر زیادی داشت. پرواضح است که ایدههای او همیشه پیشروانه و جلوتر از زمانهاش بوده است و اگر در آن دوران، خرید و پرداخت آنلاین برای مردم، فرایندی ناامن و غیرمطمئن محسوب میشد امروزه هم ایدهی ساخت و گسترش زندگی شهری در فضا، رویایی دوردست به نظر میرسد.
در میان اظهارنظرها و صحبتهای مصاحبهشوندگان فیلم متوجه میشویم که ویژگیهایی نظیر شجاعت و مخاطرهپذیری ماسک بیش از هر چیزی موجب شده است تا او کارآفرینی موفق و ثروتمند باشد تا جایی که در سال ۲۰۲۲، بر اساس فهرست رتبهبندی مجلهی فوربز بهعنوان ثروتمندترین فرد جهان معرفی شود. همچنین دوستان او بر این باورند که انگیزهی واقعی ایلان ماسک در وهلهی اول، دستیابی به دارایی مالی نیست بلکه او مدام به فکر تحقق ایدههایی است که هر یک به نحوی در اثر تجربههای گوناگون در ذهنش شکل میگیرند. دارایی مالی و پول برای او وسیلهای برای دستیابی به ایدههای جسورانه و به ظاهر، غیرممکن است. در میان روایتهای زندگی ماسک متوجه میشویم که او زمانیکه در کشور روسیه موفق به خرید موشکهای موردنظرش نمیشود تصمیم میگیرد به امریکا برگردد و با سرمایهگذاری در شرکت اسپیسایکس، موشکهایی با قابلیتهایی جدید، طراحی و تولید کند. رویاهای ایلان ماسک تمامشدنی نیستند او مردی فراتر از زمانهی خودش است و همواره باید در انتظار دستاوردهای شگفتانگیز و نوآورانه از سوی او باشیم.