مجله نماوا: فیلم سینمایی «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی که از پنجشنبه ۳۱ تیر ساعت ۲۰، به‌صورت آنلاین در نماوا اکران می‌شود، اولین بار در دنیا بهمن ۱۳۹۸ در سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر روی پرده رفت و در سه بخش برنده جایزه سیمرغ بلورین شد.
تازه‌ترین ساخته کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران که امیر بنان تهیه‌کننده آن است، جایزه بهترین فیلم آن دوره جشنواره را از آن خود کرد و در بخش فیلمنامه (مجیدی و نیما جاویدی) و طراحی صحنه (کیوان مقدم) نیز برنده جایزه شد، ضمن این که گروه بازیگران نوجوان «خورشید» که از بچه‌های کار هستند، مورد تقدیر هیئت داوران قرار گرفتند. «خورشید» در بخش‌های بهترین کارگردان، فیلمبرداری، تدوین، موسیقی متن، صدا، طراحی صحنه، جلوه‌های ویژه میدانی و جلوه‌های ویژه بصری نیز شانس دریافت جوایز جشنواره فیلم فجر را داشت.
«خورشید» داستان پسری ۱۲ ساله به نام علی (با بازی روح‌الله زمانی) را روایت می‌کند که در یک اوراقی لاستیک کار می‌کند و مادرش هم به خاطر مشکلات روانی در بیمارستان بستری شده است. او و سه دوستش برای تأمین زندگی خود ناچار در خیابان کار و گاهی دزدی می‌کنند. دست تقدیر علی را به دام پیرمردی می‌اندازد که به او وعده یافتن یک گنج گمشده در دل زمین می‌دهد. علی برای به دست آوردن گنج همراه دوستانش به یک مدرسه می‌رود و زیرزمین آنجا را می‌کند و…
علی نصیریان، جواد عزتی، طناز طباطبایی، صفر محمدی، علی غابشی، علی تقوازاده، بابک لطفی خواجه پاشا، ابوالفضل شیرزاد، شمیلا شیرزاد و یوسف صفری بختیاری، از دیگر بازیگران فیلم هستند.
چند ماه پس از اولین نمایش جهانی در ایران، «خورشید» به‌عنوان یکی از ۱۸ فیلم بخش مسابقه بین‌الملل هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم ونیز انتخاب شد تا در کنار تازه‌ترین ساخته‌های سینماگرانی چون آندری کونچالوفسکی، جانفرانکو رزی، کورنل موندروتسو، میشل فرانکو و کیوشی کوروساوا رقابت کند.
فیلم اولین بار در سطح بین‌المللی، ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ (۶ سپتامبر ۲۰۲۰) در لیدو روی پرده رفت. مجیدی همراه تعدادی از بازیگران و عوامل «خورشید» شامل جواد عزتی، شمیلا شیرزاد، رامین کوشا و امیر بنان در مراسم فوتوکال و نشست مطبوعاتی فیلم شرکت کرد، هرچند با توجه به مثبت شدن تست کرونای روح‌الله زمانی بازیگر نوجوان فیلم، او نتوانست همراه گروه عوامل و بازیگران در جشنواره ونیز حضور داشته باشد.
مجیدی در نشست مطبوعاتی فیلم در پاسخ به سؤالی درباره انتخاب بازیگران و کار کردن با کودکان بازیگر گفت: «کار کردن با بچه‌ها برای من سابقه‌ای طولانی دارد. اولین فیلم‌های من “بچه‌های آسمان”، “پدر” و “باران” عمدتاً محور بچه‌ها بوده‌اند و به همین دلیل تجربه خوبی در این عرصه داشته‌ام. سخت‌ترین بخش کار مرحله انتخاب است. برای “خورشید” هم کار سخت انتخاب بچه‌هایی بود که خودشان کودک کار باشند و با فضای کار در خیابان و مترو آشنا باشند. این یک چالش جدی برای ما بود که درنهایت به انتخاب ترکیب فعلی حاضر در فیلم منتهی شد.»
نمایش «خورشید» در جشنواره ونیز با استقبال منتقدان سینما و اهالی رسانه همراه بود و درنهایت داوران بخش مسابقه بین‌الملل به ریاست کیت بلانشت بازیگر استرالیایی، جایزه مارچلو ماسترویانی بهترین بازیگر مرد یا زن جوان جشنواره را به روح‌الله زمانی اعطاء کردند. (جایزه شیر طلایی بهترین فیلم به «سرزمین آواره‌ها» به کارگردانی کلویی ژائو رسید که چند ماه بعد جایزه اسکار بهترین فیلم را هم برد.)
کمتر از دو ماه بعد و در آبان ۱۳۹۹، «خورشید» در سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در ایران نیز بسیار موفق ظاهر شد، و در بخش مسابقه سینمای ایران سه جایزه بهترین کارگردان، دستاورد فنی و هنری (کیوان مقدم) و جایزه زاون قوکاسیان را برد، و در بخش بین‌الملل نیز برنده سه جایزه بهترین فیلم، کارگردان و بازیگر (زمانی) شد.
اواسط همان ماه، هیئت معرفی نماینده سینمای ایران به مراسم اسکار، «خورشید» را به‌عنوان نماینده سینمای ایران در بخش فیلم بلند بین‌المللی جوایز اسکار ۲۰۲۱ انتخاب کرد.
این هیئت کار خود را با توجه به تغییر قوانین اسکار بخش فیلم بین‌المللی و تغییر مهلت زمانی شرکت در آن دوره به دلیل شیوع ویروس کووید-۱۹، با بررسی ۹۰ فیلم اکران‌شده ایرانی آغاز کرد و سپس به یک فهرست متشکل از ۱۲ فیلم رسید. پس از رأی‌گیری و تجمیع نظرات، از میان سه فیلم «خورشید»، «درخت گردو» محمدحسین مهدویان و «یلدا» مسعود بخشی، فیلم مجیدی به‌عنوان گزینه نهایی انتخاب شد.
برای ششمین بار بود که فیلمی به کارگردانی مجیدی به نمایندگی از ایران در بخش اسکار فیلم بلند بین‌المللی رقابت کرد. پیش از آن فیلم‌های «بچه‌های آسمان»، «رنگ خدا»، «باران»، «آواز گنجشک‌ها» و «محمد رسول‌الله (ص)» به کارگردانی او، از سوی ایران برای رقابت در اسکار انتخاب شده بودند. «بچه‌های آسمان» در ۱۹۹۹ اولین نامزدی اسکار کشورمان را در بخش فیلم بلند بین‌المللی به همراه داشت، هرچند جایزه اسکار را به فیلم «زندگی زیباست» روبرتو بنینی واگذار کرد. ایران تا پیش معرفی «خورشید» به اسکار، ۲۵ بار در رقابت فیلم بلند بین‌المللی شرکت کرد و برای «جدایی نادر از سیمین» (۲۰۱۱) و «فروشنده» (۲۰۱۶) هر دو به کارگردانی اصغر فرهادی، دو بار جایزه اسکار دریافت کرد.
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی بامداد روز چهار‌شنبه ۲۲ بهمن ۱۳۹۹ اسامی ۱۵ فیلم راه‌یافته به مرحله بعدی رأی‌گیری برای انتخاب نامزدهای بخش فیلم بلند بین‌المللی جوایز اسکار ۲۰۲۱ را اعلام کرد که «خورشید» یکی از آن‌ها بود، اما فیلم مجیدی دست آخر نتوانست به فهرست پنج نامزد نهایی این بخش راه پیدا کند. (جایزه بهترین فیلم بلند بین‌المللی نود و سومین دوره اسکار درنهایت به «یک دور دیگر» به کارگردانی توماس وینتربرگ از دانمارک رسید.)
«خورشید» در یک سال گذشته در جشنواره‌های سینمایی مختلف در سراسر دنیا روی پرده رفته و جوایزی نیز دریافت کرده است؛ ازجمله بوسان (کره جنوبی)، مسکو (روسیه)، استکهلم (سوئد)، مونیخ (آلمان)، شب‌های سیاه تالین (استونی)، ترانس‌آتلانیک (لهستان)، آلیچه نلا چیتا (ایتالیا)، موسترا-سائو پائولو (برزیل)، لیدز (بریتانیا)، اجیال (قطر) – که جایزه بهترین فیلم را از آن خود کرد، ماکائو (ماکائو)، میامی (آمریکا)، هاینان (چین) و جامعه فیلم سنگاپور (سنگاپور)، و قرار است در ماه اوت در جشنواره بین‌المللی فیلم ملبورن در استرالیا نیز به نمایش درآید.
«خورشید» همچنان از ماه مه امسال در اسپانیا در شهرهای مادرید، بارسلونا و ساراگوسا اکران شد و در سوئد نیز نمایش داده شده است، ضمن این که تا پایان سال جاری میلادی در آلمان و هلند روی پرده می‌رود.
حق پخش جهانی فیلم را شرکت فرانسوی سلولوید دریمز به مدیریت هنگامه پناهی بر عهده دارد و شرکت آمریکایی استرند ریلیزینگ آن را در آمریکا توزیع خواهد کرد.
«خورشید» از ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ در سینماهای ایران روی پرده رفت و تا اواسط ماه تیر حدود ۱٫۳ میلیارد تومان فروش داشت و جایگاه اول گیشه را به خود اختصاص داد.
